23 lipca w Augustowie w 100. Rocznicę Bitwy 1 Pułku Ułanów pod Krechowcami odbyły się obchody Święta 1 Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, najstarszego i jednego z najlepszych pułków polskiej kawalerii. Obchodziliśmy „okrągłą” rocznicę bitwy stoczonej 24 lipca 1917 roku, od której Pułk otrzymał zaszczytne miano Ułanów Krechowieckich. Znakomite zwycięstwo nad wojskami wszystkich trzech zaborców stało się symbolem nieustannej, heroicznej walki narodu polskiego o niepodległość. Uroczystość objął patronatem honorowym Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.
Obchody krechowieckiego Święta rozpoczęły się 21 lipca. Na terenie jednostki wojskowej w Orzyszu – Batalionu Czołgów, który przejął tradycje krechowieckie, została odsłonięta tablica upamiętniająca bohaterskich żołnierzy 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. Do tworzonej batalionowej Izby Pamięci starosta Jarosław Szlaszyński w dowód szacunku i uznania za godne kultywowanie tradycji 1 Pułku Ułanów Krechowieckich przekazał medal pamiątkowy wybity z okazji 100. Rocznicy 1 Pułku oraz monografię Pułku.
22 lipca z okazji krechowieckiego jubileuszu na strzelnicy sportowej w Klonownicy został rozegrany Indywidualny Turniej Strzelecki, w Miejskim Domu Kultury odbyła się promocja antologii wierszy o ułanach, a wieczorem na augustowskim cmentarzu parafialnym zapaliliśmy znicze na grobach ułanów poległych i zmarłych w czasie służby. Na Rynku Zygmunta Augusta została otwarta wystawa plenerowa o Krechowieckim Pułku.
W niedzielę, 23 lipca uroczystość rozpoczęła się w południe Mszą Świętą koncelebrowaną w kościele pw. Matki Boskiej Częstochowskiej pod przewodnictwem ks. infułata Antoniego Kochańskiego w intencji poległych, zmarłych oraz żyjących żołnierzy 1 Pułku Ułanów Krechowieckich i żołnierzy Augustowskiego Obwodu Armii Krajowej oraz ich rodzin. Homilię wygłosił ks. prałat Marian Szewczyk. W garnizonowym kościele jak za dawnych czasów zabrzmiała ułańska trąbka i stukot wojskowych butów. Po Mszy przed pomnikiem upamiętniającym ułanów i przed pomnikiem żołnierzy AK modliliśmy się za zmarłych, odczytany został apel pamięci, salwę honorową oddali żołnierze z Batalionu Czołgów, przy dźwiękach werbli delegacje złożyły kwiaty. Starosta odwołując się do historii powiedział nie tylko o konieczności zachowania pamięci i szacunku dla bohaterów, ale także o przekazaniu przyszłym pokoleniom najlepszych wartości narodowych zawartych w dewizie „Bóg, Honor, Ojczyzna”.
Następnie uroczystości przeniosły się do centrum Augustowa. Na Rynku Zygmunta Augusta odbyła się ceremonia przekazania repliki sztandaru 1 Pułku Ułanów Krechowieckich Batalionowi Czołgów. Przybyła orkiestra wojskowa z Giżycka, żołnierze z Batalionu Czołgów, grupa rekonstrukcyjna ze Stowarzyszenia Miłośników Kawalerii im. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w Kobyłce oraz zaproszeni goście. Uroczystość na Rynku zgromadziła mieszkańców i turystów.
Po odczytaniu aktu ufundowania repliki sztandaru i wbiciu gwoździ pamiątkowych na prośbę rodziców chrzestnych: Jolanty Parol – wnuczki gen. Zygmunta Podhorskiego, Dowódcy Pułku w latach 1920 – 1927 i gen. dyw. Rajmunda Andrzejczaka, który był dowódcą batalionu w latach 1993 – 1996, w okresie, kiedy batalion przejął tradycje krechowieckie, poświęcenia sztandaru dokonał ks. kanonik Wojciech Jabłoński – proboszcz Parafii pw. Najświętszego Serca Jezusowego. Po odczytaniu aktu przekazania rodzice chrzestni wręczyli replikę sztandaru Jarosławowi Szlaszyńskiemu – Przewodniczącemu Społecznego Komitetu Fundatorów Sztandaru. Starosta, wypowiadając formułę „Wręczam Batalionowi Czołgów Ułanów Krechowieckich w Orzyszu replikę sztandaru 1 Pułku Ułanów Krechowieckich ufundowaną przez społeczeństwo Powiatu Augustowskiego”, przekazał replikę dowódcy ppłk. Adamowi Koniukowi, a następnie dowódca pocztowi sztandarowemu, który dokonał prezentacji sztandaru wszystkim zgromadzonym.
Ułańskie święto było doskonałą okazją do podziękowania za pamięć o bohaterach i tradycji narodowej. Zarządzeniem Szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Medale „Pro Patria”, którymi są honorowane osoby i instytucje „za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej” otrzymali: Wojciech Dziełak, gen. bryg. Jarosław Gromadziński, ppłk Adam Koniuk, Andrzej Michalik, Małgorzata Mikos, gen. bryg. Ryszard Parafianowicz, Katarzyna Beata Sturgulewska i Paweł Topczewski. Medale wręczył Jan Józef Kasprzyk – p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zarząd Główny Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych przyznał staroście Jarosławowi Szlaszyńskiemu Odznakę Pamiątkową „Krzyż Czynu Zbrojnego Polskiej Samoobrony na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej” za popularyzowanie i utrwalanie pamięci o ludziach i ich czynach w walce o niepodległość Polski podczas II wojny światowej i po jej zakończeniu, w szczególności za upowszechnianie wiedzy o 1 Pułku. W dowód szacunku i uznania za godne kultywowanie tradycji 1 Pułku starosta Jarosław Szlaszyński wręczył medale pamiątkowe wydane z okazji 100. Rocznicy Pułku. Medale otrzymali: gen. dyw. Rajmund Andrzejczak, gen. bryg. Ryszard Parafianowicz, gen. bryg. Jarosław Gromadziński, ppłk Adam Koniuk oraz wyróżniający się żołnierze Batalionu: kpt. Tomasz Dadura, por. Michał Stankiewicz, ppor. Marcin Piekarski, kpr. Przemysław Litwin, st. szer. Sebastian Krupa. Ponadto starosta Jarosław Szlaszyński i wicestarosta Katarzyna Sturgulewska wręczyli przyznane przez Zarząd Powiatu Medale „Za zasługi dla Powiatu Augustowskiego”. Za zaangażowanie w upowszechnianie pamięci o tradycji i czynach zbrojnych Wojska Polskiego, szczególnie 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, wśród młodego pokolenia mieszkańców Ziemi Augustowskiej medale otrzymali: płk dypl. Jacek Wera i ppłk dypl. Waldemar Siedlecki. Podczas uroczystości głos zabrał Jan Józef Kasprzyk – p.o. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, przemawiał Michał Wołłejko z Biura Bezpieczeństwa Narodowego, gen. dyw. Rajmund Andrzejczak – Dowódca 12 Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej, Wojciech Walulik – Burmistrz Augustowa. Mówcy podkreślali znaczenie bitwy pod Krechowcami, dziękowali za inicjatywę ufundowania i przekazania repliki sztandaru oraz za pamięć i kultywowanie tradycji krechowieckich. Listy do uczestników uroczystości skierowali gen. broni Leszek Surawski – Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego oraz Piotr Kardela – Dyrektor Oddziału IPN w Białymstoku.
Po godzinie 16 z Rynku Zygmunta Augusta wyruszyła kolumna złożona z orkiestry, kawalerii i wojska, która ulicami Mostową i Zarzecze przeszła na plac przy amfiteatrze. Na czele kolumny szła orkiestra wojskowa z Giżycka pod batutą st. chor. sztabowego Waldemara Pestki, dalej kompania honorowa pod dowództwem ppor. Marcina Piekarskiego oraz żołnierze Batalionu. Następni byli ułani ze Stowarzyszenia Miłośników Kawalerii. Ułanów prowadził rtm. Andrzej Michalik. Miarowy stukot końskich kopyt, „i szabelki, i lance, i żołnierzyk w żołnierza, i ta biel z amarantem na ułanów kołnierzach” składały się na niezwykle barwne widowisko. Kolumnę zamykały służby porządkowe. Po raz pierwszy od 1939 roku w Augustowie znów zaprezentowali się ułani, teraz już pancerni, w amarantowo-białych barwach.
Na placu przy amfiteatrze przy licznie zgromadzonych mieszkańcach i turystach odbyła się rewia wojskowa, niezwykły spektakl, który z pewnością pozostanie na długo w pamięci widzów. W pierwszej części obejrzeliśmy pokaz sprawności ułańskiej. Wyszkolenie ułanów w konkursie MILITARI oceniła specjalna komisja, najlepsi otrzymali nagrody. W drugiej części dzięki grupie rekonstrukcyjnej ze Stowarzyszenia Miłośników Kawalerii i pracownikom Augustowskich Placówek Kultury mogliśmy przenieść się do Stanisławowa i do wydarzeń, które rozegrały się tam 100 lat temu. Obejrzeliśmy inscenizację bitwy pod Krechowcami. Rewię wojskową zakończył pokaz działania wojska na współczesnym polu walki, w akcji zobaczyliśmy żołnierzy z Batalionu. Na placu przy amfiteatrze został zaprezentowany współczesny sprzęt wojskowy i uzbrojenie, była okazja skosztowania żołnierskiej grochówki, przygotowanej przez kuchnię wojskową z Orzysza. To zasługa żołnierzy na czele z kpt. Cezarym Kasprzakiem.
Organizatorami uroczystości były: Powiat Augustowski i Miasto Augustów przy współorganizacji 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej i Batalionu Czołgów Ułanów Krechowieckich. W organizację włączył się samorząd Województwa Podlaskiego z obecnym na uroczystości Bogdanem Dyjukiem – Członkiem Zarządu, współpracowały: Towarzystwo Młodego Krechowiaka z Prezesem Dariuszem Szkiłądziem oraz Augustowskie Placówki Kultury z Dyrektor Anną Jastrzębską.
Uroczystość uświetniło znaczne grono znakomitych gości. Obecny gen. bryg. Ryszard Parafianowicz – Rektor-Komendant Akademii Sztuki Wojennej, dowódcy zaprzyjaźnionych brygad i pułków: płk dypl. Marcin Frączek – reprezentujący gen. dyw. Jarosława Mikę – Dowódcę Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, płk Sławomir Kocanowski i wielu, wielu innych, przybył Bogdan Paszkowski – Wojewoda Podlaski i Jerzy Brzozowski – Dyrektor Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
Święto Krechowieckie miało wiele odsłon, jedną z nich był konkurs na żurawiejkę. Zdaniem oceniających, najtrafniej ideę sytuacji, w której tradycje krechowieckie przejął batalion czołgów, oddaje żurawiejka: „Pozostają szabli wierni, choć ułani to pancerni” autorstwa Wojciecha Dziełaka ze Stowarzyszenia Miłośników Kawalerii w Kobyłce.
Dziękujemy wszystkim osobom i instytucjom za włączenie się w organizację uroczystości.
Red.
Poniżej galeria zdjęć z obchodów 100. Rocznicy Bitwy 1 Pułku Ułanów pod Krechowcami:
[Best_Wordpress_Gallery id=”1″ gal_title=”Ulani 100. rocznica”]