MIĘDZYNARODOWA TRASA ROWEROWA – EUROVELO R11
ODCINEK AUGUSTOWSKO – SUWALSKI: RUDA – OGRODNIKI
znaki zielone, symbol R11; długość 173,6 km
na trenie powiatu augustowskiego na długości ok. 70 km (od km 39,3 do 109,7 km)
km 0,0 Centrum miejscowości Ruda koło Grajewa.
Wyprawę rozpoczynamy przy drodze wojewódzkiej Grajewo – Białystok. Jedziemy ul. Owocową w kierunku Modzelówki.
1,2 km – Tuż za miejscowością Ruda kończy się asfalt. Jedziemy szeroką żwirówką po płaskim terenie, z rozległymi widokami na biebrzańskie łąki. Liczne są tu bocianie gniazda.
4,1 km – Tuż za mostem na połączeniu z Kanałem Rudzkim jedziemy szerokim łukiem drogą żwirową wzdłuż Kanału Kuwasy.
5,3 km – Rozwidlenie kanałów.
6,0 km – Jaz na Kanale Kuwasy przy pojedynczych zabudowaniach.
7,0 km – Droga, wraz z Kanałem Kuwasy, zatacza szeroki łuk. Warto podróżować z lornetką i aparatem fotograficznym, gdyż można tu obserwować wiele gatunków ptaków.
7,3 km – Niedaleko szlaku stoi murowana, biała, kapliczka.
7,4 km – Skręcamy przy moście w prawo, w kierunku lasu.
7,7 km – Wjeżdżamy do lasu.
8,6 km – Przy krzyżu kowalskim skręcamy w szeroką żwirówkę w kierunku Pieńczykowa.
9,2 km – Wyjeżdżamy z lasu. Mijamy łąki i pastwiska ogrodzone żerdziami, pola obsiane zbożem i kukurydzą lub obsadzone wierzbą energetyczną. Krajobraz urozmaicony laskami.
10,9 km – Wieś Pieńczykówek, zaczyna się asfalt.
11,1 km – Na skrzyżowaniu dróg asfaltowych skręcamy w prawo w szerszą drogę.
12,8 km – Na skrzyżowaniu w Pieńczykowie skręcamy w lewo. Po 200 m mijamy stojący w wysokich drzewach drewniany kościółek.
15,1 km – Wjeżdżamy w las mieszany (z przewagą sosen), który towarzyszyć nam będzie przez 700 m.
15,7 km – Przy krzyżu skręcamy w prawo, w drogę asfaltową Bełda– Kuligi.
16,4 km – Tuż za lasem wjeżdżamy do wsi Stoczek o zabudowie początkowo zwartej, potem luźnej.
18,5 km – Wjeżdżamy do Kozłówki o luźnej zabudowie.
20,2 km – Na końcu Kozłówki kończy się asfalt, odtąd jedziemy szeroką żwirówką.
21,1 km – Wjeżdżamy do Ciszewa, tu można spotkać, typowe dla regionu, niewielkie suszarnie tytoniu. Na tym terenie mijamy krzyże: małe kowalskie i bardzo wysokie, nowe (drewniane, zdobione w liście).
25,4 km – Na początku miejscowości Kuligi skręcamy w lewo i 100 m dalej w główną drogę (Zabród – Kuligi – Woźnawieś) w prawo. Na ostatnim skrzyżowaniu stoją tablice Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz szlaków rowerowych i pieszych. Odtąd przez ponad 11 km będziemy jechać skrajem Biebrzańskiego Parku Narodowego (prawie aż do Tajenka).
26,8 km – Przejeżdżamy most na Jegrzni, prawobrzeżnym dopływie Biebrzy. Tu też stoi tablica informacyjna Biebrzańskiego Parku Narodowego. Wśród sitowia i bylicy jedziemy wąską groblą w kierunku lasu. Wokół otaczają nas łąki.
27,4 km – Dojeżdżamy do szerszej żwirówki (Orzechówka – Grzędy) i kierujemy się w lewo (tu tablice Biebrzańskiego Parku Narodowego oraz węzeł szlaków pieszych: czerwonego i żółtego, także żółtego szlaku rowerowego). Następnie jedziemy groblą wśród zarośli i łąk.
30,2 km – Sto metrów za Zagrodą Kuwasy skręcamy w prawo w drogę asfaltową Tama – Orzechówka. Jedziemy wśród zabudowań miejscowości Woźnawieś.
32,5 km – Skręcamy w wąską asfaltową drogę prowadzącą do Orzechówki. Po kilometrze przejeżdżamy obok zabudowań leśniczówki Tajno.
34,1 km – Tu kończy się asfalt. Skręcamy w prawo, jedziemy odtąd drogą żwirową.
35,6 km – Na końcu Orzechówki skręcamy w lewo, w polną drogę, potem żwirową jedziemy lasem ponad kilometr.
36,9 km – Koniec Biebrzańskiego Parku Narodowego, tablica.
39,3 km – W Tajenku skręcamy w lewo, w drogę asfaltową wysadzaną topolami. Z lewej strony widać jezioro Tajno.
41,4 km – Przy Szkole Podstawowej im. Zygmunta Augusta w Tajnie Starym dojeżdżamy do drogi Barszcze – Netta Pierwsza. Skręcamy w nią w prawo (przez około 15 km towarzyszyć nam będzie „Pierścień rowerowy Suwalszczyzny”).
42,1 km – Opuszczamy drogę asfaltową. Szeroką żwirówką jedziemy w kierunku Kopca, początkowo wśród pól, później lasem.
47,0 km – Kanał Augustowski, śluza Sosnowo wybudowana w latach 1835–1836. Niedaleko położony jest cmentarz żołnierzy niemieckich i rosyjskich z pierwszej wojny światowej. Po przejechaniu śluzy, po 100 m, skręcamy w lewo, wraz z drogą odchodzącą od Kanału Augustowskiego. Mamy znowu rozległy widok na łąki i pola.
47,7 km – Za mostem na Netcie jedziemy łukiem w lewo przy zabudowaniach. Przy drodze rosną wierzby. Początkowo jazdę utrudnia piach.
51,7 km – W Kopcu na skrzyżowaniu dróg znajdują się tablice informacyjne o szlakach turystycznych, śluzie Sosnowo, nadleśnictwie Sosnowo. Skręcamy w lewo, w drogę asfaltową w kierunku Augustowa. Zaraz za skrętem warto przyjrzeć się interesującym drewnianym zabudowaniom.
53,8 km – Początek miejscowości Sosnowo, położonej wśród łąk; luźno rozrzucone zabudowania.
55,9 km – Promiski.
56,8 km – Na łuku drogi Kopiec – Augustów (Uwaga! Trzeba bardzo uważać na nadjeżdżające z prawej strony samochody) kierujemy się polną drogą do Gabowych Grądów, zamieszkałych przez staroobrzędowców. Wioska położona jest wśród pól, łąk i lasków.
58,5 km – Przy molennie skręcamy w prawo, w żwirówkę, i po trzystu metrach skręcamy w drogę asfaltową, którą opuściliśmy dwa kilometry wcześniej.
60,0 km – Początek miejscowości Świderek.
60,4 km – Zagłębiamy się w ładny las (przed nim rośnie okazały dąb), którym jedziemy przez około 3,5 kilometra.
63,8 km – Wjeżdżamy do Białobrzegów.
64,5 km – Białobrzegi, mosty na Netcie i Kanale Augustowskim.
65,2 km – Tuż za Białobrzegami skręcamy w drogę żwirową, jedziemy obok ogródków działkowych drogą nad Kanałem Augustowskim, następnie ul. I. Prądzyńskiego.
70,2 km – Na skrzyżowaniu skręcamy w drogę asfaltową Augustów – Lipsk, z której zjeżdżamy po 600 m i zagłębiamy się w las.
72,1 km – Przecinamy drogę krajową Augustów – Ogrodniki i po 700 m przejeżdżamy obok dworca PKP Augustów, a po kilometrze skręcamy w ul. Turystyczną (prześwituje tu Jezioro Białe).
76,8 km – Wyjeżdżając z Augustowa skręcamy w drogę żwirową i jedziemy lasem razem ze szlakiem pieszym zielonym (Augustów – Mikaszówka), blisko Jeziora Białego.
78,3 km – Wjeżdżamy do Wojciecha, części Augustowa, położonej wśród lasów nad Jeziorem Białym. Po 200 m przejeżdżamy obok Hotelu Wojciech.
79,9 km – Przecinamy ponownie drogę Augustów – Ogrodniki przy cmentarzu z lewej i pomniku poświęconym leśnikom Puszczy Augustowskiej poległym w walkach o niepodległość, z prawej strony wjeżdżamy do Studzienicznej.
80,3 km – Przejeżdżamy obok kościoła. i kapliczki usytuowanej na grądziku nad Jeziorem Studzienicznym. Tuż za kościołem kończy się asfalt. Dalej jedziemy szeroką żwirówką. Po stu metrach, na rozwidleniu dróg, zagłębiamy się w Puszczę Augustowską. Na tym odcinku musimy uważać i pilnować znaków szlaku, gdyż jest dużo skrzyżowań i bocznych dróg.
84,0 km – Skręcamy w lewo, razem z towarzyszącym nam od miejscowości Wojciech znakami zielonego szlaku pieszego Augustów – Mikaszówka. Przed nami piękny odcinek drogi leśnej, biegnącej bezpośrednio wzdłuż Kanału Augustowskiego.
88,8 km – Początek Suchej Rzeczki, miejscowości letniskowej.
89,6 km – Przy moście na Kanale Augustowskim dojeżdżamy do drogi asfaltowej Żyliny – Sucha Rzeczka, skręcamy w lewo. Zaraz też opuszcza nas zielony szlak, który towarzyszył nam prawie cały czas od Augustowa. Jedziemy wśród pojedynczych zabudowań, pól i lasków.
90,7 km – Wjeżdżamy na szosę Sucha Rzeczka – Gorczyca i jedziemy nią około 600 m, następnie skręcamy w prawo w kierunku Serw. Jedziemy obok kwater agroturystycznych.
94,1 km – Wjeżdżamy do Serw.
95,8 km – Dalny Las, miejscowość o charakterze ulicówki. Występują tu liczne drewniane, dobrze utrzymane domy.
98,0 km – Przecinamy po raz kolejny szosę Augustów – Ogrodniki i przy barze zagłębiamy się żwirówką w las. Przed nami odcinek szlaku prowadzący przez ładny las.
103,5 km – Przy słupie drogowym skręcamy w prawo w drogę asfaltową. Po 400 m w centrum Danowskich, miejscowości letniskowej, położonej pomiędzy jeziorem Blizno i Blizenko, mijamy węzeł szlaków pieszych (niebieski – do Suwałk, żółty – do Augustowi lub Mikaszówki, czarny – do Suchej Rzeczki, czerwony – do Krusznika). Za miejscowością Danowskie jedziemy dalej szerokim, mało uczęszczanym asfaltem.
106,5 km – Wjeżdżamy do Monkiń, miejscowości położonej wśród pól na skraju Wigierskiego Parku Narodowego. Jedziemy łukiem przy kościele. Po opuszczeniu wsi jedziemy wśród pól aż do Bryzgla.
107,6 km – Przecinamy tory Wigierskiej Kolejki Wąskotorowej.
108,6 km – Bryzgiel, wieś letniskowa położona nad południowym brzegiem jeziora Wigry. Dojeżdżamy do poprzecznej drogi asfaltowej i skręcamy w nią w lewo.
109,7 km – Wjeżdżamy w las. Przed nami około sześciokilometrowy odcinek drogi asfaltowej prowadzący lasami WPN. Dwukrotnie przecinamy tory kolejki wąskotorowej. Aż do miejscowości Jeziorki, czyli przez około 35 km, będziemy poruszać się po terenie Wigierskiego Parku Narodowego lub po jego obrzeżach.
115,5 km – Płociczno. Przy kościele skręcamy w lewo, w drogę asfaltową prowadzącą z Płociczna do Gawrychrudy. Zaraz też mijamy stację początkową kolejki wąskotorowej.
Kolejka kursowała do 1986 roku. Obecnie czynny jest dziesięciokilometrowy odcinek z Płociczna do Krusznika. Przejazd Wigierską Kolejką Wąskotorową kolejka stanowi całoroczną atrakcję turystyczną regionu.
116,7 km – Przy okazałych dębach skręcamy w prawo, w kierunku Sobolewa. Jedziemy mało uczęszczaną drogą asfaltową przez pola, następnie las i znowu pola.
119,8 km – Na skrzyżowaniu dróg zjeżdżamy w węższą asfaltową drogę, w kierunku lasu. W oddali widać przed nami, z lewej strony, Suwałki. Po około 0,5 km dojeżdżamy do pętli autobusowej ZKM. Kierujemy się w prawo, drogą żwirową w kierunku lasu, po 100 m przejeżdżamy mostek na Czarnej Hańczy.
121,1 km – Wjeżdżamy do lasu WPN. Na jego skraju stoją gliniane „ule” i tablica z mapą WPN. Jedziemy prosto główną drogą żwirową wraz ze znakami niebieskiego pieszego szlaku Suwałki – Danowskie. Przed nami dość trudny, zwłaszcza po deszczach, odcinek szlaku. Ponadto na kolejnych skrzyżowaniach należy uważać na znaki.
123,6 km – Dojeżdżamy do szosy Suwałki – Sejny – Ogrodniki i kierujemy się wzdłuż niej, w prawo, słabo zarysowaną drogą polną. Po 400 m skręcamy w prawo w żwirówkę prowadzącą do Cimochowizny, poruszamy się wzdłuż ściany lasu. Po 200 m skręcamy w drogę żwirową do Starego Folwarku.
125,0 km – Brzeg jeziora Wigry, z ładnym miejscem do kąpieli.
126,0 km – Stary Folwark, gdzie można bez przeszkód wynająć kwatery agroturystyczne i posilić się daniami regionalnymi (kartacze, kiszka, babka ziemniaczana). Drogą asfaltową jedziemy prosto do ośrodka PTTK.
126,5 km – Ośrodek Wypoczynkowy PTTK (Dom Wypoczynkowy, camping kat.*, wypożyczalnia sprzętu wodnego).
126,8 km – Po prawej mijamy budynki Ośrodka Sportu i Rekreacji.
127,3 km – Dojeżdżamy do szosy Suwałki – Sejny i kierujemy się w prawo, w kierunku Sejn. Po 100 m przejeżdżamy most na Piertówce.
127,7 km – Miejscowość Tartak, skręcamy w polną drogę, w prawo.
128,6 km – Magdalenowo, skrzyżowanie dróg żwirowych, skręcamy
w prawo.
129,1 km – Dojeżdżamy do drogi asfaltowej Magdalenowo – Wigry i skręcamy w prawo. Zaraz za tablicą z napisem Wigry skręcamy w lewo, w polną drogę. Jedziemy przez mostek na Czarnej Hańczy. Po 300 m osiągamy drogę asfaltową w Czerwonym Folwarku i skręcamy w nią w prawo.
131,4 km – Zjeżdżamy z asfaltu w drogę żwirową prowadzącą do Rosochatego Rogu. Jedziemy główna drogą żwirową wśród pojedynczych budynków wsi, pokonując liczne pagórki. Odsłania się widok na jezioro Wigry. Mijamy drogę prowadzącą do ścieżki dydaktycznej Wigierskiego Parku Narodowego „Płazy”. Na tym atrakcyjnym widokowo odcinku możemy wynająć kwatery agroturystyczne.
136,0 km – Mikołajewo, na skraju wsi, przy wysokim drewnianym krzyżu skręcamy w prawo, w drogę asfaltową prowadzącą do Maćkowej Rudy, w kierunku lasu.
139,0 km – Maćkowa Ruda, na skrzyżowaniu dróg asfaltowych skręcamy w prawo w kierunku Wysokiego Mostu. Jedziemy skrajem lasu.
141,4 km – Wysoki Most, węzeł szlaków. Po dwustu metrach przekraczamy most na Czarnej Hańczy. Zagłębiamy się w las.
143,4 km – Na skraju lasu, przy Jeziorze Płaskim z lewej strony leży miejscowość Jeziorki.
144,7 km – Tu kończy się teren Wigierskiego Parku Narodowego. Mijamy jezioro Pogorzelec.
145,4 km – Na skrzyżowaniu we wsi Pogorzelec kierujemy się w lewo do Sejn. We wsi zachowały się chaty suwalskie z XIX i początku XX w.
146,9 km – Wjeżdżamy do miejscowości Karolin, z luźno położonymi zabudowaniami. Znajduje się tutaj dawna cerkiew, obecnie kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem św. Rodziny, murowany, z połowy XIX w. z cennym wystrojem wnętrza.
150,2 km – Przy Jeziorze Białym z prawej wjeżdżamy do miejscowości
151,0 km – Daniłowce. Jedziemy asfaltem po pagórkowatym terenie.
158,8 km – Wjeżdżamy do Sejn. Po 800 m dojeżdżamy do szosy Suwałki – Ogrodniki i skręcamy w prawo, przejeżdżamy obok bazyliki i pomnika biskupa Antoniego Baranowskiego. Zaraz też zjeżdżamy z placu i przejeżdżamy most na Marysze. Mijamy Konsulat Litewski oraz Dom Litewski. Tuż za Sejnami wjeżdżamy do lasu.
161,9 km – Na skrzyżowaniu dróg asfaltowych przy kaplicy polowej Polskiego Związku Łowieckiego skręcamy w prawo i kierujemy się w stronę Widugier.
163,7 km – Wyjeżdżamy z lasu, jedziemy terenem pagórkowatym wśród pól, łąk i lasków. Droga jest kręta, ruchliwa, należy więc uważać.
165,3 km – Na skrzyżowaniu dróg asfaltowych, tuż za kościołem, skręcamy w prawo w kierunku Ogrodnik. Tu też ma początek „Pierścień rowerowy Suwalszczyzny – część południowa”. Po chwili skręcamy w lewo (droga na wprost prowadzi do Krasnogrudy).
166,6 km – Jedziemy wśród pól drogą prowadzącą pod górkę, z której roztacza się piękny widok na jezioro Gaładuś leżące w pobliżu drogi i towarzyszące nam przez pewien czas. Pokonujemy liczne pagórki.
168,2 km – Początek miejscowości Dusznica.
170,2 km – Dusznica, dojeżdżamy do drogi poprzecznej i skręcamy w prawo, na wschód.
171,3 km – Tu kończy się asfalt, dalej jedziemy żwirówką wzdłuż granicy państwa z Litwą.
172,5 km – Nawierzchnia drogi zamienia się na asfaltową.
173,6 km – Bar obok przejścia granicznego Polska – Litwa. Koniec szlaku.