TRASY ROWEROWE
Trasa rowerowa jeziora Białego
Długość trasy – 27 km
Przebieg: Augustów ul. Sportowa – Przewięź – śluza Swoboda – Studzieniczna – Wojciech – Lipowiec – Augustów ul. Sportowa
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0 km – Początek trasy przy wylocie ulicy Sportowej w Augustowie (droga dojazdowa do Zajazdu Turystycznego „Hetman”, dawniej Dom Wypoczynkowy PTTK).
0,6 km – Most na rzece Klonownica, najkrótszej rzece w Europie – zaledwie 800 m długości, która łączy jezioro Necko z Białym. Za nią gajówka, nieco dalej Zajazd „Rospuda”.
1,1 km – Przejazd kolejowy i drogowskaz do Strękowizny. Skręcamy z szosy w prawo w drogę gruntową, pokonujemy przejazd kolejowy, na rozwidleniu kierujemy się w drogę na prawo. Dość trudny odcinek z powodu sypkiego piachu. Przebiega tędy również żółty szlak pieszy, który towarzyszyć nam będzie aż do gajówki położonej przy ośrodku wypoczynkowym „Ostry Róg”. Trasa wiedzie do Przewięzi wzdłuż północnego brzegu jeziora Białego.
3,2 km – Z lewej strony na wzniesieniu pomnik przyrody – sosna.
4,1 km – Docieramy do gajówki „Wielkie Pole”. Z prawej ośrodek kempingowy „Ostry Róg” i sezonowa kawiarenka. Mijamy domki i prosto jedziemy dalej.
5,8 km – mijamy Ośrodek Wypoczynkowy „Leśnik III”, kiedyś Prokuratury Generalnej. Na terenie ośrodka znajduje się sezonowa kawiarenka „Kormoran”. Droga ponownie staje się szeroka i wyjeżdżona.
7,6 km – Dojeżdżamy do leśnego rozdroża, ostrym łukiem zakręcamy w prawo.
7,8 km – Mijamy z lewej strony ukrytą wśród drzew leśniczówkę „Białe” i wjeżdżamy na wielkie pole namiotowe „Patelnia” zwane też niekiedy „Wysoką Bindugą”. Mamy stąd fantastyczny punkt widokowy na jezioro. Mijamy ciąg turystycznych obiektów w Przewięzi. Jest tu też przystań Żeglugi Augustowskiej i śluza na Kanale Augustowskim.
7,6 km – Dojeżdżamy do skrzyżowania na drodze Augustów – Sejny. Przejeżdżamy przez nie na wprost, mijając restaurację „Myśliwska” i ośrodek „Leśnik”. Zaraz za nim skręcamy w leśną piaszczystą drogę, by po chwili skręcić w lewo i wjechać na porośniętą trawą dróżkę. Jedziemy nią około 800 m, mijając dwie poprzeczne drogi, łączymy się z trzecią szeroką drogą gruntową. Drogą szutrową jedziemy prosto do śluzy Swoboda.
14,5 km – Wyjeżdżamy na trakt leśny, z lewej strony mijając drewniany krzyż. Kierujemy się w prawo, by po kilkunastu metrach zjechać ponownie w prawow pierwszą boczną drogę. Nasza trasa biegnie teraz wraz z zielonym szlakiem pieszym.
15,0 km – Docieramy po 200 m do Stanicy Wodnej „Swoboda”. Omijamy stanicę ostrym łukiem i dalej poruszamy się prosto wzdłuż zachodniego brzegu jeziora. Z lewej strome zbocza, z prawej płaskie brzegi. Po drodze mijamy starannie zagospodarowane pola biwakowe z wiatami.
16,4 km – Droga, którą dotychczas jechaliśmy, ostro zakręca w lewo przed polem biwakowym i wiatą z kominkiem. Jadąc nią dojedziemy po 200 m do leśnego traktu. My jednak dalej trzymamy się kierunku i jedziemy prosto; przejeżdżamy przez ostatnie już pole biwakowe, by po chwili wyjechać na wąską ścieżkę.
17,1 km – Zbliżamy się do leśniczówki „Czarny Bród”. Przejeżdżamy poniżej niej wąską drogą, 100 m dalej przeciętą szerokim rowem stanowiącym przeszkodę dla samochodów.
17,3 km – Wyjeżdżamy na skrzyżowanie piaszczystych dróg, skręcamy w prawo. Jeszcze 300 m i znajdujemy się przy pierwszych zabudowaniach Studzienicznej. Z prawej strony widoczna wysepka z zabytkową kapliczką. Mijamy mostek na cieku łączącym jezioro Studzieniczne ze Stawem Studzieniczańskim. Znajdujemy się przy drewnianym kościółku w Studzienicznej, za nim grobla stanowiąca przejście na wyspę z kaplicą. Z tyłu kościoła drzewa – pomniki przyrody. Przejeżdżamy przez wieś. Przed niewielkim wzgórzem, na którym usytuowany jest cmentarz, zjeżdżamy z drogi asfaltowej kierując się w prawo w piaszczystą drogę wzdłuż zabudowań. Po ok. 700 m wyjeżdżamy na szosę Augustów – Sejny. Skręcamy w prawo i po kilkunastu metrach zjeżdżamy z szosy na drugą stronę w dróżkę pomiędzy jeziorem a murowanym domem. Jedziemy teraz wzdłuż południowych brzegów jeziora Białego.
21.0 km – Dojeżdżamy do zabudowań wsi Wojciech. Z prawej strony błyszczy tafla jeziora Białego, z lewej Stawu Wojciech. Na skrzyżowaniu w centrum wsi skręcamy w lewo, przejeżdżamy przez mostek na niewielkiej rzeczce Królówka łączącej Staw Wojciech z jeziorem Białym.
21,7 km – Za zabudowaniami wjeżdżamy w boczną drogę leśną, po przejechaniu 100 m dojeżdżamy ponownie do jeziora Białego. Trasa wiedzie teraz wysoką skarpą wzdłuż brzegów jeziora.
23,0 km – Wyjeżdżamy z lasu. Jazdę kontynuujemy polną drogą po skarpie nad jeziorem.
23,5 km – Z prawej strony zjazd do jeziora i na półwysep „Lisi Ogon”.
24,3 km – Przejeżdżamy obok bramy wjazdowej do hotelu Delfin i wjeżdżamy
w drogę prowadzącą wzdłuż brzegu Zatoki Tartacznej. Mijamy wierzbę – pomnik przyrody. Rozpoczyna się teren zabudowany – są to przeważnie domki jednorodzinne augustowskiej dzielnicy Lipowiec. Mijamy duży budynek polsko – szwajcarskiej fundacji „Cordis” i po kolejnych 300 m dojeżdżamy do ulicy Leśnej. Dalej poruszamy się wzdłuż brzegów jeziora.
26,0 km – Docieramy do półwyspu Dąbek, mijamy z prawej strony duży drewniany budynek zwany „Willą Prezydenta”. Mijamy zabudowania i skręcamy w lewo w drogę gruntową. Po przejechaniu 200 m dojeżdżamy do ulicy Turystycznej, pokonujemy przejazd kolejowy i po kolejnych 200 m wyjeżdżamy na szosę Augustów – Suwałki. Po prawej zatoka Orzechówka, z lewej strony dawne koszary carskie. Skręcamy w prawo. Z lewej strony za zatoką na półwysep Pień – „Oficerski Yacht Club Pacyfic” – dawniej Wojskowy Dom Wypoczynkowy.
27,0 km – Dojeżdżamy do ulicy Sportowej, gdzie kończy się nasza trasa.
Trasa jeziora Kolno
Długość trasy – 27,5 km
Przebieg: Białobrzegi – Podczarnucha – Czarnucha – Podwisowizna – Kolno – Rzepiski – Komaszówka – Promiski – Gabowe Grądy – Białobrzegi
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0,0 km – Startujemy w Białobrzegach spod tablicy opisującej trasę, nieopodal przystanku PKS. Przejeżdżamy na drugą stronę szosy i za restauracją „Myśliwska” skręcamy w lewo w piaszczystą drogę. Tędy też przebiega utworzony w 2000 r. staraniami Nadleśnictwa Białobrzegi leśny szlak konny, który zaczyna się w stadninie koni w Żarnowie. Jest to też wspólny odcinek z żółtym szlakiem rowerowym wokół jeziora Sajno.
0,7 km – Na rozstaju leśnych dróg skręcamy w prawo.
1,4 km – Dojeżdżamy do drogi asfaltowej przed wsią Ponizie – droga boczna łącząca Białobrzegi z Czarnuchą i Kolnicą. Stoją tu cztery krzyże. Skręcamy w lewo w leśną dróżkę biegnącą za krzyżami. Jedziemy prosto ok. 2 km, mijając po około 500 m kolejne skrzyżowanie leśnych ścieżek.
3,4 km – Rozwidlenie dróg, nad którym góruje krzyż z 1965 r. Kierujemy się w prawo, by po przejechaniu ok. 300 metrów wyjechać z lasu.
3,7 km – Wjeżdżamy do wsi Ponizie, skręcamy w lewo i kontynuujemy wyprawę. Po 400 m rozpoczynają się zabudowania wsi Czarnucha.
6,7 km – Docieramy do wsi Kolnica. Przed zakrętem stoi drewniany, ozdobny krzyż z 1925 r. Skręcamy w prawo, zgodnie z przebiegiem drogi asfaltowej i przejeżdżamy przez wieś Kolnica.
9,0 km – Dojeżdżamy do kościoła w Kolnicy o nowoczesnej bryle opartej na ośmioboku. Obok kościoła remiza strażacka, 50 m dalej szkoła im. mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.
9,6 km – Ponownie wjeżdżamy na szosę nr 8 Białystok-Augustów. Przejeżdżamy na drugą stroną i dalej prosto drogą przez wieś Rzepiski. Z lewej strony torfowisko porośnięte borem bagiennym. Tutaj znajdują się jedne z największych (ok. 70 ha) i najbardziej wydajnych w regionie złóż borowinowych.
11,5 km – Przy drodze od strony Komaszówki stoi metalowy krzyż, obok tablica z jednej strony z napisem Rzepiski, z drugiej Komaszówka. Wsie rozdziela droga, którą po około 1 km możemy dotrzeć do jeziora Kolno. Jest to jedyny dogodny dostęp do tego otoczonego bagnami jeziora. Niestety, wprawdzie tafla wodna przebłyskuje wśród trzcin, ale grząski teren nie pozwala na zbyt bliskie podejście bezpośrednio do lustra wody. Jest to jednak doskonałe miejsce do obserwacji ptaków, dlatego też właśnie tutaj planowana jest budowa wieży widokowej.
13,2 km – Docieramy do rozdroża na skraju lasu, na nim metalowy krzyż. Skręcamy w prawo.
13,9 km – Kolejne rozdroże położone przy samotnym gospodarstwie. Przy drodze do gospodarstwa rozłożysty dąb, obok metalowy krzyż. Kierujemy się w drogę z prawej strony. Po przejechaniu ok. 400 m wjeżdżamy w las.
14,3 km – Zaraz na początku lasu skręcamy w lewo w drugi z leśnych traktów, zjeżdżając z drogi szutrowej, którą dotychczas jechaliśmy.
16,2 km – Leśne skrzyżowanie. Skręcamy w lewo. Po 600 m przejeżdżamy przez młodniak, wokół bór sosnowy z rzadkim podszyciem i borówką czarną w runie.
18,0 km – Docieramy do szosy Białobrzegi – Dębowo. Z lewej strony wieś Promiski. Po prawej stronie za szosą rozpoczyna się wieś Gabowe Grądy. Na rozdrożu drewniany krzyż. Przejeżdżamy przez szosę, kierujemy się w prawo w stronę wsi.
19,9 km – Z lewej strony molenna – świątynia staroobrzędowców. Obok cmentarz. Przy molennie kierujemy się w prawo.
20,1 km – Dojeżdżamy do szosy Białobrzegi – Dębowo we wsi Bór, skręcamy w prawo w stronę Białobrzeg. Pierwszy murowany budynek za szosą to wiejska świetlica. Odbywają się w niej próby miejscowego zespołu.
22,1 km – Rzeka Kolniczanka odprowadzająca wody z jeziora Kolno do rzeki Netta.
24,4 km – Przy leśnej drodze krzyż z 1991 r. z figurką Matki Boskiej.
25,3 km – Szkoła im. gen. Ignacego Prądzyńskiego w Białobrzegach. Patronem szkoły jest projektant i budowniczy Kanału Augustowskiego. Obok szkoły nowy kościół pw. św. Faustyny Kowalskiej.
25,5 km – Dojeżdżamy do skweru w Białobrzegach i… kończy się nasza trasa.
Trasa jeziora Sajno
Długość trasy – 35 km
Przebieg: Augustów Stara Poczta – Królowa Woda – Kanał Bystry – Sajenek – Białobrzegi – Augustów
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0,0 km – Startujemy w parku przy Starej Poczcie. Jest to zespół budynków dawnej poczty, obecnie mieści się tu szkoła muzyczna. Jedziemy wzdłuż Kanału Augustowskiego ulicą Legionów, a dalej ulicą Wybickiego. Na najbliższym skrzyżowaniu skręcamy w lewo.
0,8 km – Jesteśmy na szosie zwanej grodzieńską. Wjeżdżamy na most na Kanale Augustowskim. Zaraz za mostem skręcamy w prawo i nad ścianą lasu dojeżdżamy do ulicy Ustronie. Jedziemy wzdłuż Kanału Augustowskiego.
1,8 km – Za ostatnimi domkami jednorodzinnymi ulicy Ustronie skręcamy w lewo w pierwszą ścieżkę. Kilkunastometrowy odcinek przejeżdżamy przez podmokłe olsy, wyjeżdżamy na niewielką wysoczyznę – stanowisko starodrzewu. Rosną tu ponad 170-letnie sosny objęte ochroną przyrodniczą. Teren ponownie obniża się. Ścieżka kręta, z licznymi zakrętami, wjazdami na niewielkie wysoczyzny i przejazdami obok olsów.
3,5 km – Wyjeżdżamy na ubitą piaszczystą drogę. Skręcamy w prawo i po 500 m zbliżamy się do pierwszych domków ośrodka wypoczynkowego „Królowa Woda” położonego nad zatoką o tej samej nazwie. Przejeżdżamy na obrzeżach ośrodka kierując się w lewo i dalej wzdłuż brzegów jeziora. Trasa biegnie teraz przez suchy bór sosnowy. Droga obfituje w ostre zakręty, raz się od jeziora oddalamy, by po chwili skręcić na powrót ku jego brzegom i poruszać się wzdłuż nich. Teren pofałdowany. Mijamy pola biwakowe: „Słoneczna Polana” i „Zimowa Polana”.
8,0 km – Dzikie kąpielisko zwane „Filmowce” od ośrodka wypoczynkowego, po którym zostały tylko fundamenty. Przejeżdżamy przez polanę i drogą pod górkę, kierujemy się w lewo, oddalając się od jeziora. Po 400 m mijamy rzadko spotykany zespół olsu jesionowego. Porastają go dwa gatunki drzew: jesion wyniosły i klon jesionowaty.
10,0 km – Wyjeżdżamy na szosę grodzieńską, skręcamy w prawo i za chwilę znajdujemy się na drugim moście nad Kanałem Bystrym. Mijamy ostatnie zabudowania Augustowa i szosą jedziemy dalej w kierunku Lipska.
11,3 km – Skręcamy w prawo w leśną drogę przy drogowskazie kierującym na pole namiotowe. Po przejechaniu 500 m skręcamy ponownie, tym razem w lewo. Ścieżka odbijająca w prawo wiedzie na pole namiotowe „Krowi Róg”. Jedziemy teraz drogą porośniętą trawą przez bór sosnowy.
12,6 km – Wyjeżdżamy na piaszczystą drogę, przed nami domki campingowe Ośrodka Wczasowego MPEC Białystok. Skręcamy w prawo w stronę jeziora, przejeżdżamy przez ośrodek kierując się do bramy wyjazdowej. Mijamy sezonową kawiarenkę i bramę, za którą wjeżdżamy na drogę wyłożoną betonową kostką. Po około 400 m docieramy do szosy i kierujemy się w prawo.
15,9 km – Zjeżdżamy w lewo w kierunku Sajenka, przejeżdżamy przez tory. Na najbliższym rozdrożu wybieramy drogę w prawo, by po chwili mijać pierwsze letniskowe domki we wsi. Po prawej stronie widoczne wody jeziora Sajenek, niegdyś stanowiące zatokę jeziora Sajno.
17,5 km – Most na rzeczce łączącej Staw Sajenek z jeziorem Sajenek. Drogi się rozchodzą, my skręcamy w prawo. Przy drodze stare, chylące się ku ziemi wierzby. Kolejne rozdroże, do którego docieramy po ok. 700 m, na nim ponownie kierujemy się w prawo.
19,1 km – Wyjeżdżamy na szosę grodzieńską. Kierujemy się w prawo i po przejechaniu 500 m znajdujemy się na moście nad torami kolejowymi. Po zjechaniu z mostu skręcamy w lewo, wybierając ścieżkę tę bliżej szosy. Za chwilę jesteśmy u południowo – wschodnich krańców jeziora Sajno. Znajdujemy tu dogodną, szeroką plażę z piaszczystym dnem i miejsce biwakowania. Rozciąga się stąd piękny widok na jezioro. Mijamy pole namiotowe, by po kilkudziesięciu metrach wyjechać na piaszczystą drogę. Skręcamy w prawo i wzdłuż południowych brzegów jeziora kierujemy się w stronę Białobrzeg. Po drodze mijamy kilka zjazdów na pola namiotowe i dzikie kąpieliska.
20,8 km – Mostek na rzece Lajzorówka.
23,4 km – Mostek na rzece Świętego Jana.
28,0 km – Mostek na rzeczce Olszówka.
28,5 km – Leśne rozdroże. Żółty szlak rowerowy wokół jeziora Sajno łączy się z czerwonym szlakiem rowerowym wokół jeziora Kolno. Jedziemy nadal prosto.
29,2 km – Wyjeżdżamy w Białobrzegach na ruchliwą krajową drogę Augustów – Białystok. Po drugiej stronie szosy, przed zabudowaniami stoi tablica z mapką rowerowego szlaku wokół jeziora Kolno. Kierujemy się w prawo. Po kilkudziesięciu metrach wjeżdżamy na most nad jazem zastawkowym na Sajownicy. Nieco dalej przejeżdżamy przez most nad Nettą, i drugi – nad Kanałem Augustowskim. Po lewej stronie drogi Zajazd „Stary Młyn”. Obok śluza w Białobrzegach. Na łączce obok śluzy pomnik.
30,3 km – Zjeżdżamy z asfaltu w prawo do niewielkiego zagajnika. Po przejechaniu 200 m ponownie znajdujemy się nad Kanałem Augustowskim. Jedziemy nadbrzeżem kanału, mijamy ogródki działkowe.
32,7 km – Koniec ogródków działkowych, z lewej strony oczyszczalnia ścieków. Na wprost ulica Słowackiego. My jednak kontynuujemy jazdę piaszczystą drogą, nadbrzeżem. Rozpoczyna się dzielnica domków jednorodzinnych Wypusty. Mijamy krótkie ulice o wdzięcznych nazwach: Grzybieniowa, Krecia, Rysia, Bobrowa, Lipowa, Wierzbowa, Klinowa.
35,0 km – Wyjeżdżamy na skrzyżowanie ulicy Westerplatte i Wybickiego, którą dojeżdżamy do Starej Poczty, gdzie kończy się nasza trasa.
Trasa rzeki Netta
Długość 40,5 km
Przebieg: Białobrzegi – Netta – Netta Folwark – Śluza Sosnowo – Promiski – Świderek – Gliniski – Białobrzegi
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0,0 km – Trasa zaczyna się przy Zajeździe „Stary Młyn” w Białobrzegach. Wyjeżdżając z zajazdu skręcamy w lewo i przejeżdżamy mostem nad Kanałem Augustowskim i rzeką Nettą. Następnie skręcamy na drogę w lewo przed sklepem „Czyżyk”. Jadąc tą ulicą docieramy do mostku nad ciekiem wodnym – dopływem Netty. Zaczynając od zajazdu możemy też zaryzykować jazdę trudniejszym odcinkiem przy południowym brzegu kanału, tędy, niekiedy prowadząc rower, możemy dotrzeć do śluzy Borki. Stamtąd mamy do wyboru jazdę do wsi Netta (gdzie dołączymy do biegu szlaku) lub podróż dalej przy kanale do śluzy Sosnowo, skąd można korzystając z oznakowanej trasy jechać w wybranym kierunku, odwiedzając wschodnią lub zachodnią część trasy.
1,0 km – Za ciekiem wodnym, na rozwidleniu dróg wybieramy drogę po lewej stronie (jadąc wprost po ok. 2,5 km dotarlibyśmy do szosy Augustów – Warszawa).
3,2 km – Wyjeżdżamy z lasu liściasto-iglastego na łąki i pola. Widoczne zabudowania wsi Netta.
6,2 km – Dojeżdżamy do szosy asfaltowej, skręcamy w lewo i jedziemy przez bardziej tutaj zabudowaną wieś Netta i Netta Folwark.
9,5 km – Trasa prowadzi dalej prosto do Tajna Łanowego (skręcając w lewo dojedziemy do śluzy Borki).
14,0 km – Przy skrzyżowaniu Kopiec – Pruska skręcamy w lewo i kierujemy się w stronę Kanału Augustowskiego.
19,0 km – Śluza Sosnowo (za śluzą możemy zawrócić skrótem do śluzy Borki drogą w lewo przy kanale. Za kanałem skręcając w prawo dojedziemy do zakrętu w lewo i do mostu na rzece Netta. Za mostem jedziemy prostą drogą pośród łąk.
23,5 km – Skręcamy w lewo na szosę asfaltową Augustów – Dębowo.
28,3 km – W Promiskach skręcamy w lewo pod kątem prostym i jedziemy prosto na zachód (z tego skrzyżowania możemy przejść na trasę czerwoną wokół jeziora Kolno i skrócić znacznie podroż do Białobrzegi).
30,0 km – Jadąc prosto po 400 m dojeżdżamy do okazałego starego dębu, 100 m dalej docieramy do kąpieliska – brodu nad rzeką Nettą. Ciekawostką, na jaką natrafiamy w tej okolicy są żelbetonowe bunkry, które powstały przed 1939 rokiem.
31,0 km – Skręcamy w prawo i jedziemy na północ wśród łąk torfowo – bagiennych. Dojeżdżamy do drogi przez wieś Świderek, z której zakręcamy w lewo i po 2 km docieramy do wsi Gliniski. Skręcamy w prawo i po 6,7 km wracamy na drogę asfaltową do Białobrzeg. Tutaj przejeżdżając obok przystanku PKS-u włączamy się w ruch na szosie Białystok – Augustów. Jadąc ok. 200 m docieramy do punktu wyjścia.
40,5 km – Tu kończy się nasza trasa.
Trasa rzeki Rospuda
Długość trasy – 33 km
Przebieg: Augustów – Mazurki – uroczysko Święte Miejsce – Józefowo – Sokolne – Szczeberka – Szczebra – Augustów
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0,0 km – Początek trasy przy skrzyżowaniu asfaltowych dróg Augustów – Raczki i Mazurki – Biernatki, obok mamy czynny tartak. Kierujemy się w stronę wsi Mazurki. Ten odcinek jest zarazem szlakiem konnym wiodącym z gospodarstwa agroturystycznego „Wicher” do bindugi nad Neckiem.
0,1 km – Mijamy niewielki mostek na rzece Kamienna – kiedyś był tu młyn wodny. Kamienna to niewielki dopływ Necka, możemy na niej spotkać żerowiska bobrów. Jedziemy dalej prosto mijając zakręt do wsi Mazurki, gospodarstwo agroturystyczne „Uroczysko Ślepsk”, największy w regionie młyn „Młynex” oraz leśniczówkę. Zaraz za leśniczówką wjeżdżamy do lasu.
1,0 km – Na pierwszym leśnym rozwidleniu wybieramy drogę w prawo. Po przejechaniu 700 m docieramy do pola namiotowego binduga nad Neckiem, dawniej miejsca spławu drewna. Stąd mamy ładny widok na jezioro Necko. Przejeżdżamy obok i dalej prosto podążamy leśną drogą.
4,2 km – Rozwidlenie, na którym skręcamy w lewo. Po przejechaniu około 1km ponownie znajdujemy się na głównej drodze leśnej. Gdy skręcimy w prawo na odcinek alternatywny, to po około 1,5 km dojedziemy do bindugi nad Rospudą – tzw. Piecyk, nazwa pochodzi od nasłonecznionego brzegu. Stąd rozciąga się widok na jezioro Rospuda i niewielką wysepkę Wianek. Powrót na trasę tą samą drogą lub zgodnie z oznakowaniem wzdłuż rzeki Rospuda (ok.4 km). Rzeka na tym odcinku niedostępna, a brzeg bagnisty.
5,9 km – Drewniany mostek na niewielkim cieku wodnym, przeważnie suchym. Dawniej były tu zabudowania.
7,4 km – Leśne rozjazdy. Najpierw z prawej strony – tędy także możemy dotrzeć na bindugę Piecyk nad Rospudą, następny po około 100 m w lewo na Topiłowkę.
9,0 km – Leśne skrzyżowanie. Jeśli skręcimy w prawo, to po około 1 km dojedziemy nad Rospudę. W tym miejscu można odnaleźć kilka źródełek. Rozciąga się też stąd rozległy widok na bagna nad rzeką. Brzeg Rospudy dostępny.
9,9 km – Lekkim łukiem skręcamy w prawo. Po 2 km zjeżdżamy z dotychczasowej drogi, która dalej prowadzi na betonowy most nad Rospudą na miejsce zwane Młynisko (do mostu mamy ok. 400 m). My na zakręcie skręcamy w drogę w lewo i jedziemy na północy zachód wzdłuż meandrującej tutaj Rospudy. Brzeg rzeki wysoki, stromy, lesisty, trudno dostępny. Rospuda na tym odcinku przypomina górską rzekę, której koryto pokryte jest licznymi płyciznami z kamienistym dnem i wykrotami drzew. Zaraz po zjechaniu z głównej drogi, po około 100 m, leśna droga w prawo – nią możemy dotrzeć do leśnego jeziorka dystroficznego tzw. suchara.
14,0 km – Kolejne rozwidlenie – wybieramy drogę w prawo. Ten odcinek jest dość piaszczysty. Po przejechaniu 300 m wyjeżdżamy na uroczysko Święte Miejsce. Spotykamy się ze znakami szlaku pieszego niebieskiego. Przejeżdżamy przez drewniany most. Za nim niewielka polana – miejsce dawnego kultu, odbywają się tu w czerwcu odpusty na św. Jana. Na polanie drewniana kaplica, krzyże oraz figurka świątka. Jedziemy prosto, po przejechaniu 300 m widoczny jest południowy kraniec jeziora Jałowo. Omijamy jezioro i dalej jedziemy lekkim łukiem na północ, by po przejechaniu kilometra wyjechać na gościniec Szczebra – Dowspuda zwany niegdyś królewskim.
15,6 km – Wyjeżdżamy na gościniec, kierujemy się w lewo i podążamy w kierunku północnym. Po drodze zjazd do jeziora Jałowo z dobrym dostępem do brzegu i kąpieliskiem.
16,1 km – Rozwidlenie, na którym stoi drewniany krzyż. Jadąc dalej prosto dojedziemy do Dowspudy i Raczek. My skręcamy w prawo, by jadąc przez świerkowo – sosnowy las, dotrzeć do wsi Józefowo.
19,5 km – Wyjeżdżamy z lasu na mostek na Szczeberce, za nim pierwsze zabudowania Józefowa. Jedziemy przez wieś o luźnej zabudowie, w jednym z obejść – gliniana obora – przykład popularnego do lat 50. XX w. budownictwa metodą glinobitki.
20,8 km – Przejeżdżamy przez drewniany mostek. Mijamy wsie Sokolne i Szczeberka. Po przejechaniu 4 km wyjeżdżamy ponownie na gościniec Szczebra – Dowspuda. Jesteśmy w Szczebrze.
26,4 km – Przy drodze odbijającej od gościńca w prawo, metalowy krzyż. Skręcając w nią, dojedziemy do miejsca upamiętniającego pomordowane ofiary hitlerowskich egzekucji z lat 1941-1944, głównie mieszkańców Augustowa.
26,5 km – Wyjeżdżamy na ruchliwą szosę Budzisko – Rzeszów. Przejeżdżamy przez most na Szczeberce. Zaraz za nim zjeżdżamy z drogi asfaltowej w prawo w piaszczystą drogę, przy której stoi metalowy krzyż na granitowym cokole. Na wzgórku niewielka drewniana kapliczka wystawiona przez leśników w miejscu, gdzie do 1944 roku stał drewniany kościół wzniesiony jeszcze za króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Obok kapliczki skręcamy w lewo, a na najbliższym rozdrożu w prawo, by po 100 m mijać wyrobisko żwiru. Dalej jedziemy wzdłuż zabudowań wsi i dalej przez las.
30,2 km – Z lewej pieszy szlak niebieski.
31,4 km – Wyjeżdżamy na pole biwakowe i ośrodek wczasowy „Goła Zośka”. Mijamy domki kempingowe i asfaltową drogę. Jedziemy dalej prosto leśną ścieżką, by po 800 m wyjechać z lasu za Zajazdem „Rospuda”.
33,0 km – Koniec trasy przy Zajeździe „Rospuda” w Augustowie.
Trasa rzeki WOŁKUSZANKA
Długość trasy – 35,4 km
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0,0 km – Wędrówkę zaczynamy przed ośrodkiem kultury, jedziemy ul. Grodzieńską, po 500m mijamy cmentarz po lewej.
2,0 km – Podążamy na półn., z prawej, jeden ze schronów.
2,9 km – Wyjeżdżamy w lewo na szosę do Augustowa. Na „wietce” skręcamy w prawo, do wsi Skieblewo. Droga w kierunku Augustowa biegnie na granicy wododziałów Wisły i Niemna. Po lewej stronie cieki spływają do Biebrzy, która jest dopływem Narwi i Wisły. Po prawej stronie drogi cieki wodne spływają Haciłówką do Wołkuszanki i Czarną Hańczą do Niemna.
3,8 km -Za rzeczką Haciłówką, w Brzeziniakach, miejscowy specjał – żurawiny.
4,7 km – Wieś Skieblewo
5,6 km – Za Skieblewem na rozwidleniu skręcamy w prawo (w lewo -trasa Biebrza – Wigry)
7,3 km – Po prawej wieś Żabickie, my wjeżdżamy w leśną drogę w lewo. Odcinek na ok. 300 m. jest trudny, bo zapiaszczony. Zanim dotrzemy do rzeki Wołkuszanki, napotkamy kilka takich miejsc. Zagłębiamy się w skraj
Puszczy Augustowskiej. NAZWA PUSZCZA AUGUSTOWSKA weszła do użycia w XIX w. Wcześniejsza nazwa to P. Grodzieńska, którą przed 1559r. książęta litewscy podzielili na pasy wschód -zachód. Na południe od Biebrzy była P. Nowodworska, na północ od Czarnej Hańczy była P. Przełomska, a jeszcze dalej Merecka.
8,5 km – W prawo ok. 100m widoczne w lesie budowle to schrony bojowe, fragment „linii Mołotowa”. W schronach należy zachować ostrożność.
10,3 km – Zakręcamy w lewo i po 600 m osiągamy most na Wołkuszance.
11,2 km – Za mostem skręcamy w prawo, po 1 km dojeżdżamy do drogi na Lubinowo. Po prawej leśniczówka „Wołkusz”. W tym miejscu mamy do wyboru dwie alternatywy: jechać w lewo (za oznakowaniem), gdzie na odcinku przed Wołkuszanką napotkamy trudne miejsce, (konieczne przenoszenie roweru). Jednak widok meandrującej łąką rzeczki wynagrodzi nam ten trud. >>>Jadąc w prawo napotkamy Wołkuszankę i po 700 m wieś Wołkusz, tam zakręcamy w lewo i dalej jedziemy wzdłuż znaków szlaku.
13,2 km – Jadąc w kierunku Lubinowa, przy krzyżu zakręcamy w prawo i dalej w lewo, docieramy przed leśniczówkę „Markowski Most”, gdzie zakręcamy w prawo. Leśną drogą, po 400 m, dojeżdżamy do łąki przy Wołkuszance i przechodzimy rzeczkę prowizorycznym mostkiem.
17,8 km – Na skarpie pod zadaszeniem robimy postój. Stąd w całej krasie ujawnia się uroda Wołkuszanki. W okolicy mamy jeszcze jedno ciekawe miejsce!
17,9 km – Z miejsca postoju kierujemy się leśnym duktem w kierunku zachodnim, zgodnie ze znakami szlaku.
Warto wiedzieć, że znajdujemy się w lesie wyjątkowo zasobnym w grzyby. >>>Wędrując leśnym duktem w kierunku południowym, po 150 m drogi natkniemy się na pas graniczny między Rzeczpospolitą Polską, a Republiką Białorusi. Będąc na pasie granicznym (koniecznie po polskiej stronie) możemy zobaczyć miejsce, gdzie linia granicy łączy się z nurtem Wołkuszanki . Stąd do ujścia do Kanału Augustowskiego jest ok.11 km.
18,6 km – Po wyjeździe z lasu jedziemy piaszczystą, trudną dla rowerów drogą. Sołojewszczyzna została założona przed 1561r. Wieś zasiedlali Krzewscy szlachta zagrodowa.
20,4 km – Zabudowania wsi Wołkusz, po 500 m zakręt w lewo.
21,3 km – Szosą jedziemy w kierunku najstarszej wsi na tych terenach – BOHATERÓW LEŚNYCH.
22,0 km – Na skraju wsi, przy zakręcie szosy, stoją dwa wysokie krzyże drewniane, a między nimi niski krzyż
żelazny, posadowiony na murowanych kamieniach.
22,5 km – Po wyjeździe z Bohaterów Leśnych w stronę wsi Bartniki. Po lewej stronie szosy, doliny niewielkiej
rzeczki Perstunki. Stąd wypływa też na południe rzeka Niedźwiedzica. Przejeżdżamy nad nią mostkiem.
23,9 km – Nie wjeżdżając do wsi Bartniki skręcamy w prawo i gruntową droga podążamy w kierunku Wzgórz Lipskich. To trudna część szlaku. Wzgórza stanowią północną, niewielką, odciętą przez dolinę rzeki Biebrzy część Wzgórz Sokólskich.
25,3 km – W środku Wzgórz położona jest wieś STAROŻYŃCE. Na końcu wsi możemy zakręcić do wsi Żabickie.
26,4 km – Ze wsi Starożyńce wyjeżdżamy na rozległy płaskowyż, ciągnący się ku południowi. Jest to
najwyżej położone miejsce w gminie Lipsk – 159 m n.p.m. Widać stąd rozległą panoramę wschodniej
części gminy.
29,0 km – Wjeżdżamy do wsi Kurianka i mijamy asfaltówkę.
31,2 km – Na końcu wsi Kurianka skręcamy w prawo na drogę gruntową, częściowo żwirowaną, w kierunku Lipska.
35,4 km – Szlak kończy się obok cmentarza w Lipsku, ale wędrowanie nie ma końca.
Trasa Biebrza – Wigry
długość – 60,1 km
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0,0 km – Parking przed wejściem do Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Lipsku. Tu w M-GOK-u możemy zaopatrzyć się w wydawnictwa opisujące piękno mikroregionu lipskiego jak również Biebrzańskiego Parku Narodowego.
0,5 km – Ulicą Grodzieńską kierujemy się do szosy Augustów – granica państwa. Po lewej stronie mijamy cmentarz, który został założony w 1825 roku. Najstarsza część cmentarz znajduje się w północno-wschodnim kwartale.
2,0 km – Podążamy prosto w kierunku północnym. Z prawej strony, na wysokości ogródków działkowych, mijamy jeden ze schronów bojowych „linii Mołotowa”. W dalszej części szlaku schrony bojowe będą występować jeszcze kilkakrotnie.
2,3 km – Zjeżdżamy na dno niewielkiego zagłębienia terenu w formie długiej niecki. Jeszcze 40 lat temu, przed zmeliorowaniem tych terenów, w tym miejscu było nieprzejezdne bagno, które odcinało miejscowość Lipsk od strony północnej i dla maszerujących wojsk czyniły go w zasadzie niedostępnym.
3,4 km – Wyjeżdżamy na asfaltową szosę Lipsk granica państwa i skręcamy w lewo. Dojeżdżamy do skrzyżowania zwanego „wietką”. Na „wietce” skręcamy szosą asfaltową w prawo, w stronę wsi Skieblewo. Zanim jednak ruszymy w dalszą drogę spójrzmy wzdłuż drogi w kierunku Augustowa. Na tym odcinku droga biegnie dokładnie po granicy wododziałów Wisły i Niemna. Po lewej stronie drogi cieki wodne spływają do Biebrzy, która jest dopływem Narwi i Wisły. Po prawej stronie cieki wodne spływają niewielka rzeczką Haciłówką do Wołkuszanki i dalej Czarną Hańczą aż do Niemna.
3,8 km – Po lewej stronie drogi do Skieblewa rozpościera się dolina rzeczki Haciłówki. Odprowadza ona wodę z bagien, obecnie zmeliorowanych i użytkowanych rolniczo. W brzeziniakach po drugiej stronie doliny, na torfowiskach wysokich, rośnie miejscowy specjał żurawiny. Dojechać tam można drogą zaczynającą się w Skieblewie w okolicy sklepu spożywczego. Żurawiny zbiera się od września do pierwszych śniegów.
4,7 km – Wjeżdżamy w zabudowania wsi Skieblewo. Wieś ta stanowi długą ulicówkę na skraju bagna – z lewej strony i wzgórza z prawej, zwanego Górą Zamkową. Wg legendy na jego szczycie miał się znajdować jeden z zamków królowej Bony Sforza, małżonki króla Zygmunta Starego.
7,2 km – Za Skieblewem na rozwidleniu dróg skręcamy w lewo (w prawo biegnie trasa Rzeki Wołkuszanki) i wjeżdżamy na polną drogę po lewej stronie las sosnowy. Przez ok. 500 m. droga jest piaszczysta, trudna dla rowerów. Skręcając w prawo następnie jeszcze raz w prawo wjedziemy na drogę do malowniczej wsi Żabickie. Jadąc około 3,4 km dalej dotrzemy do, wsią Starożyńce.
8,2 km – Dojeżdżamy do mostu na rzeczce Haciłówce.
9,0 km – mostek na Wołkuszance wypływającej z największego rezerwatu Puszczy Augustowskiej Kuriańskiego Bagna. Jadąc dalej zagłębiamy się w południowo-wschodni skraj Puszczy Augustowskiej.
10,9 km – Na rozwidleniu wybieramy drogę w lewo.
11,0 km – Kobyla Góra – miejsce rozpoznajemy po wzgórku w lewo od drogi – nazwa lokalna pochodzi od zdarzenia jakie tu miało miejsce na początku zeszłego wieku kiedy to podczas wędrówki karawany wozów w podczas nocnego postoju w tym miejscu oźrebiła się klacz.
16,4 km – Leśniczówka Słoneczna Przyszłość, tutaj nasz szlak krzyżuje się z niebieskim szlakiem pieszym wiodącym z Mikaszówki do Augustowa. Kierując się w lewo po ok. kilometrze docieramy do rezerwatu Kuriańskiego Bagna. Wcześniej mijamy leśniczówkę Hanus. Nasza trasa dalej wiedzie prosto. Po drodze w prawo rezerwat Starożyn.
17,3 km – W lewo na południe odchodzi droga Płaska – Lipsk wiodąca przez Krasne.
21,2 km – Leżąca pośród puszczy leśniczówka Mały Borek.
22,6 km – W lewo odchodzi droga na Rezerwat Mały Borek.
24,9 km – Wyjeżdżamy na szosę Płaska Mikaszówka.
25,2 km – Po prawej głębiej w prawo 200 m śluza Paniewo, między śluzami Jezioro Krzywe. Dla połączenia ze sobą akwenów o największej na całym kanale różnicy poziomów, 6,29 m. zbudowano śluzę dwukomorową. 2 km dalej zabytkowa,pięknie położona śluza Perkuć. Dalej obok drogi Karczma „Starożyn”.
25,4 km – Koniec lasu. Wędrujemy dalej asfaltówką przez wieś Płaska. Ta jej część nosi nazwę Paniewo od jeziora, które widnieje w dole po prawej stronie. Po stronie lewej jezioro Podbojne. Płaska – miejscowość letniskowa, od 1975 r. siedziba Urzędu Gminy.
27,4 km – Szkoła, a w niej schronisko młodzieżowe, za szkołą pole namiotowe.
28,1 km – Drewniana kaplica w Płaskiej pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego i dom katechetyczny. Msze święte odbywają się w niedziele o godz. 12.45. Po lewej widok na J Orle. Znak obok drogi kieruje nas do miejsca pamięci narodowej 300 m w prawo mogiła trzech żołnierzy polskich z września 1939. Dalej droga wiedzie wałem morenowym.
28,5 km – Straż Graniczna i 300 m dalej na przekopie między jeziorami Staw Gorczycki i Orle Śluza Gorczyca. Za śluzą po lewej mamy rozległy widok na Staw Gorczycki
30,0 km – Skrzyżowanie na Strzelcowiznę (7 km) i wieś Gorczycę (150 m). Nazwa wsi Gorczyca pochodzi od osadnika z Mazowsza, który tutaj w XVII wieku prowadził rudnię żelaza, wtedy też spiętrzono jezioro Staw Gorczycki.
30,2 km – Skrzyżowanie – z dotychczasowej prostej skręcamy na asfaltówkę na Małowiste i po ok. 150 m. zanurzamy się ponownie w las.
32,3 km – Dojeżdżamy do wsi Mołowiste. Z drogi mamy ładny widok na jezioro Serwy, najczystsze na pojezierzu augustowskim.
36,0 km – Przejeżdżamy przez gościniec sejneński. W sezonie dość ruchliwa trasa Augustów – przejście graniczne w Ogrodnikach.
36,5 km – Ponownie las, tym razem w Nadleśnictwie Głęboki Bród.
39,1 km – Dojeżdżamy do pierwszych zabudowań wsi Tobołowo, leżącego nad jeziorem o tej samej nazwie.
40,7 km – Przy drogowskazie na Czerwony Krzyż skręcamy z asfaltówki na leśną drogę w prawo. Po dwustu metrach mijamy parking. Jedziemy prosto. Po przejechaniu dwu kilometrów docieramy do granicy Wigierskiego Parku Narodowego. Napotykamy linię kolei wąskotorowej biegnącej od Płociczna po Wysoki Most.
44,4 km – Po lewej Rezerwat Suche Bagno.
45,7 km – wyjeżdżamy na otwartą przestrzeń, droga w lewo doprowadzi nas do Czerwonego Krzyża i dalej południowym brzegiem Wigier np. do wsi Zakąty, Krusznik i Bryzgiel oraz dalej leżące Płociczno i Gawrych Rudę. My jedziemy na wprost i na skrzyżowaniu znajdujemy słup informacyjny o kierunkach tras rowerowych. Z tego miejsca możemy zmodyfikować swoją trasę o propozycje jakie daje sieć parkowych tras pieszych i rowerowych. Wybierając kierunek na północny zachód dojechalibyśmy do wzgórka nad Wigrami, znakomitego miejsca widokowego gdzie też stoi duży krzyż. My jedziemy przy lesie na wschód.
45,8 km – Na skraju polany pod lasem kierunkowskaz na Mikołajewo – podążamy z jego wskazaniem. Po przejechaniu dwu kilometrów dojeżdżamy do parkingu – miejsca na odpoczynek.
50,4 km Przed tartakiem skręcamy w lewo na Rosochaty Róg.
50,7 km – Słup z kierunkiem na Wigry – zakręcamy w prawo. Jedziemy dalej pośród pól. Stąd z różnych miejsc trasy na Rosochatym Rogu mamy wspaniałe widoki na jezioro Wigry.
54,9 km – Przystanek PKS Czerwony Folwark. Dalej jedziemy szosą.
55,9 km – W Czerwonym Folwarku przecinamy rzekę Czarną Hańczę.
56,2 km – Kierunkowskaz na Wigry skręcamy i po 900 m mijamy cmentarz.
58,1 km – W Magdalenowie zjeżdżamy w prawo na polną drogę, na jej rozwidleniu skręcamy w lewo i docieramy do drogi Sejny -Suwałki.
59,3 km – Po 200 m jazdy szosą, przy tablicy PTTK Wigry skręcamy w lewo.
60,1 km – Dojeżdżamy do bramy Bazy PTTK. Z pomostów przystani roztacza się ładny widok na zatokę Wigier zwaną Zadworzem lub Zatoką Północną. W 1700 roku nad tą zatoką kameduli założyli folwark. Dał on początek Staremu Folwarkowi, gdzie kończy się nasza trasa. Jednak wędrowanie nie kończy się nigdy.
Trasa rzeki Niedźwiedzica
długość 33,2 km
MAPKA TRASY (otwiera się w nowym oknie)
Opis trasy:
0,0 km – Początek przy MGOK. Od cmentarza kierujemy się żwirową drogą na wschód.
1,9 km – Zabudowania wsi Kurianka.
3,6 km – Wzgórek widokowy po prawej.
4,2 km – Skrzyżowanie dróg, gdzie szlak zielony odchodzi w lewo. Jesteśmy na skraju wsi Kurianka. Między Kurianką a rzeką Biebrzą znajdują się rozległe przestrzenie łąk i pastwisk, powstałe na zmeliorowanych bagnach. Zmeliorowane bagna ciągną się w górę Biebrzy, aż do rzeki Niedźwiedzicy. Na obszarach zmeliorowanych znajdują się niewielkie wysepki gruntów mineralnych, zwanych grądzikami. Zaznajomienie się z różnicą szaty roślinnej bagien, zmeliorowanych bagien i grądzików, wymaga, niestety, wędrówki pieszej.
4,9 km – Przejeżdżamy przez drogę asfaltową i po 800 m zakręcamy w prawo, i następnie łukiem w lewo. Jaczniki osiągamy po przejechaniu 1,5 km. Przejeżdżamy przez długą, częściowo o zabudowie kolonijnej, częściowo w typie ulicówki, wieś Jaczniki.
7,5 km – Z lewej, z ukosa dochodzi brukówka. 100 m dalej odchodzi droga w lewo. Po 1300 m odchodzi kolejna droga w lewo. Jeszcze 2 km i opuszczamy wieś Jaczniki.
10,0 km – Zakręt w lewo, następnie po lewej żwirownia, nad nią punkt widokowy.
12,8 km – W oddali widać kościół. Wjeżdżamy do Rygałówki.
13,0 km – Zakręcamy w prawo na brukówkę, z Rygałówki żwirówką jedziemy na południe.
16,9 km – Zakręt w prawo i dalej przystanek PKS-u. 400 m za wsią Ponarlicą, osiągamy most nad Biebrzą. Kilkadziesiąt metrów na wschód, do Biebrzy wpada rzeczka Nurka.Wieś Koniuszki jest pierwszą biebrzańską wsią, położoną na wysokim, lewym brzegu Biebrzy. Stąd możliwe jest rozpoczynanie spływów kajakowych Biebrzą, aczkolwiek czynią tak tylko najwytrwalsi kajakarze. Tradycyjnie spływy zaczynają się od Lipska.
20,0 km – Zakręt w prawo, za drogą znak Nowy Dwór 5 km. Wokół wieś kolonijna.
21,8 km – Koniuszki, wieś ciągnie się ok. 2,4 km, na końcu zakręt w prawo, 200 m dalej żwirownia po lewej i zakręt w prawo.
24,6 km – Zakręcamy w prawo i, po 500 m, na końcu wsi przejeżdżamy przez drewniany most na Biebrzy, na lewy jej brzeg. Po przejechaniu dalszych 400 m wybieramy drogę w lewo przy lasku i jedziemy prosto.
26,6 km – Na kolejnym zetknięciu z poprzeczną drogą, zakręcamy w prawo i (zgodnie z oznakowaniem) jedziemy kolejne 300 m.
26,9 km – Wjeżdżamy na tereny wsi Rogożyn Nowy.
28,2 km – Koniec wsi Rogożyn Nowy. Centrum wsi ok. 800 m dalej. Dalej napotkamy jeszcze maleńki Rogożynek – na wysokiej skarpie mineralnej, tuż nad, tutaj jeszcze niewielką, Biebrzą.
32,0 km – Po lewej ścieżka – dojście do Biebrzy. 800 m dalej, mostek na kanale melioracyjnym.
33,2 km – Skrzyżowanie z ul. Saperów. Stąd jeszcze 800 m i dojeżdżamy do końca szlaku, przed budynkiem Miejsko – Gminnego Ośrodka Kultury.
Opracowano na podstawie materiałów Stowarzyszenia Społeczno – Kulturalnego „Oś” w Augustowie
ROWEREM „DOOKOŁA CENTRUM EUROPY” W 5 DNI
Jak wypocząć na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego?
Chcąc uatrakcyjnić Państwa pobyt zapraszamy do wzięcia udziału w imprezach u każdego z nas. Oferujemy Gościom zróżnicowaną turystykę aktywną w naszych kwaterach agroturystycznych oraz – kilkudniową wycieczkę rowerową (wspólna oferta gospodarstw agroturystycznych (Doliny Górnej Biebrzy), którą można rozpocząć w każdej chwili z dowolnie wybranej przez Turystę kwatery. Wszędzie czekają na Gości: rowery, mapka z opisem trasy i miejsc godnych uwagi, domowe jedzenie, natryski, noclegi w namiotach (pokoje gościnne tylko przy wcześniejszej rezerwacji) oraz gwarancja miłego i sympatycznego spędzenia czasu.
Mapka przebiegu tras, zielonej i czerwonej, rowerem „Dookoła centrum Europy” w 5 dni.
Długość całej trasy wynosi od 87 km do 191 km.
SZTABIN – HAMULKA (10 km)
Małowista – Trzyrzeczki – Leśniczówka Trzyrzeczki
Na całej długości tej trasy można spotkać liczne bunkry radzieckie z 1942r. Jest to Grodzieński Rejon Umocniony – fragment „Linii Mołotowa”.
Leśniczówka Trzyrzeczki – zaprasza na ścieżkę przyrodniczą „LAS” o dł. 3,2 km (teren BPN).
SZTABIN – HAMULKA (25 km)
Krasnoborki – Jasionowo – Krasnybór – Jastrzębna I – Kamienna Stara – Kamienna Nowa
Krasnybór – zał. w 1506r. przez Fiedkę Bohdanowicza Chreptowicza; w XVI-XVII w. centrum dóbr Chreptowiczów. Kościół pozakonny p.w. Zwiastowania NMP, jeden z najstarszych na Podlasiu /1584-89/ fundacji Adama Chreptowicza, murowany, gotycko-renesansowy, na rzucie krzyża greckiego; od II połowy XVI w. do 1825r. siedziba zakonów: bazylianów, bernardynów, i dominikanów. Obok kościół pod wezwaniem Św. Rocha z 1870r.; Żeliwny nagrobek Wiktorii Wierzbickiej Rymaszewskiej z huty K. Brzostowskiego; pomnik poległych powstańców styczniowych z partii Konstantego Ramotowskiego „Wawra” w kwietniu 1863r.
Na cmentarzu pomnik z nazwiskami 44 ofiar zbrodni NKWD i UB z obławy lipcowej 1945r.
Kamienna Nowa – most kolejowy na rzece Biebrzy wybudowany w 1886r. Fundamenty mostu budowane w kesonach posadowione na głębokości 25 m; w 1945r. most zostaje zniszczony, odbudowany w latach 1955-57. Zachował się również dworzec kolejowy murowany z końca XIX wieku.
Kamienna Stara – drewniany kościół pw. Anny z XVI w. jest najstarszym obiektem sakralnym na Podlasiu. Kościół ufundowany przez Piotra Wiesiołowskiego – dzierżawcę leśnictwa perstuńskiego i nowodworskiego, a później marszałka nadwornego litewskiego. Do dnia dzisiejszego zachowały się pozostałości dworu – letniej rezydencji. Obok kościoła znajduje się grób gen. Nikodema Sulika, bohatera bitwy pod Monte Cassino, prochy generała sprowadzono z Londynu w 1993r. Drewniany wiatrak holender z 1902r.
HAMULKA – OKOPY (20 km)
Kuderewszczyzna – Zwierzyniec Wielki – Lewki – Grodzisk – Kiersnówka – Leśniki – Laudańszczyzna
Na szlaku widzimy umocnienia z okresu II wojny. Są to schrony przeciwpancerne usytuowane w okolicy wsi Hamulka i Kuderewszczyzna
Grodzisk- kopce Jaćwingów; ruiny dworu.
HAMULKA- OKOPY (33 km)
Miedzianowo – Dąbrowa Białostocka – Stock – Rżźanystok – Suchodolina – Jałówka – Leszczany
Dąbrowa Białostocka – wieś królewska z 1558r.; prawa miejskie otrzymała w 1775r. Zabytki: kościół katolicki p.w. Św. Stanisława z 1905r.; cerkiew prawosławna; cmentarz Żydowski.
Różanystok – położony tu majątek w XVII wieku był własnością rodu Tyszkiewiczów; w wybudowanym przez o.o. dominikanów w 1794r. klasztorze znajduje się cudowny obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1652r.
Suchodolina – rośnie tu lipa, której wiek szacuje się na 300 lat. W naturalnej wnęce znajduje się kapliczka z figurką Matki Boskiej; drzewo uznane jako „pomnik przyrody prawem chroniony 237”.
OKOPY – KOPYTKOWO (25 km)
Suchowola – Karpowicze – Zabiele – Dolistowo – Jasionowo
Okopy – nazwa wsi pochodzi od wzgórz morenowych, które z daleka sprawiają wrażenie umocnień fortyfikacyjnych. Miejsce urodzin ks. Jerzego Popiełuszki.
Suchowola – początek osadnictwa XVI w. W roku 1678 August II ustanowił przywilej zezwalający Żydom na osiedlanie się i prowadzenie handlu co przyczyniło się do rozwoju wsi. W roku 1775 kartograf królewski Szymon Antoni Sobierajski w Suchowoli wyznaczył Środek Europy. Głaz narzutowy pod Łukiem Papieskim wyznacza jego umowne miejsce. W roku 1776 sprowadzili się do Suchowoli Tatarzy, których potomkowie mieszkają tutaj do dzisiaj. Zachowali oni swoją religię i tradycje, chociaż zawsze czuli się Polakami.
Karpowicze – należy do najstarszych wsi między Biebrzą a Narwią. Właściciele Karpowicz wznieśli tu kościół w roku 1617, który przetrwał do roku 1865.; kapliczka murowana z 1910r.
Zabiele – drewniane wiatraki holendry z lat 1928 i 1955; w pobliżu wsi stanowisko archeologiczne – cmentarzysko.
OKOPY – KOPYTKOWO (65 km)
Suchowola – Karpowicze – Osowiec Twierdza – Goniądz – Wroceń – Dolistowo St. – Jasionowo
Osowiec Twierdza – ogromny system carskich fortyfikacji z przełomu XIX i XX w. Mimo szeregu ataków, twierdza nigdy nie została zdobyta. Podobno też, gazów bojowych użyto po raz pierwszy nie pod Ypres na pograniczu francusko – belgijskim, lecz właśnie pod Osowcem. Właśnie w fosach twierdzy Osowiec zaczęto odbudowę populacji bobra, praktycznie wytępionego przed II wojną światową.
Goniądz – plaża, przystań kajakowa, największa karczma w Polsce kryta strzechą.
Dolistowo Stare – w roku 1536 polował tu Kazimierz Jagiellończyk. Zabytki: klasycystyczny kościół pw. Wawrzyńca z 1771r. ufundowany przez Izabelę Branicką; XIX-wieczna dzwonnica z dzwonem z 1692r.; plebania z 1935r. zbudowana w stylu dworku. W ołtarzu głównym znajduje się słynąca Łaskami Pasja Chrystusa. Rzeźba jest barokowa, a miejscowa legenda utrzymuje, że wyłowiono ją z Biebrzy.
KOPYTKOWO – JAZIEWO (17 km)
Jasionowo – Dębowo – Jagłowo
Jasionowo – wieś osaczników. W czasie II wojny światowej spalona przez Niemców;
Dębowo – pierwsza jednokomorowa śluza Kanału Augustowskiego, bezcennego na skalę światową zabytku budownictwa i architektury wodnej, zbudowany w latach 1826-1838.
Jagłowo – jedna z najwcześniej założonych wsi nad środkową Biebrzą z 1596r. Zabytki: charakterystyczna drewniana zabudowa /żywy skansen/; kaplica p.w. Matki Bożej Królowej Pokoju.
KOPYTKOWO – JAZIEWO (40 km)
„Czerwone Bagno” – Leśniczówka Grzędy – szlakiem konnym do Orzechówki – Tajenko – Śluza Sosnowo – Kopiec – Wrotki
Szlak dla zaawansowanych bardzo atrakcyjny. Prowadzi prawie w całości przez BPN. Rezerwat „Czerwone Bagno” – został założony w 1926 roku, by chronić naturalną ostoję łosia i kilka sztuk tego gatunku, które przetrwały II wojnę światową w niedostępnych zakątkach „Czerwonego Bagna”. Dzięki zabiegom restytucyjnym dało początek odtworzonej z sukcesem polskiej populacji tego gatunku. Lasy „Czerwonego Bagna” były w okresie walk narodowowyzwoleńczych schronieniem i terenem działań powstańców, podobnie jak podczas drugiej wojny światowej – ugrupowań partyzanckich AK.
Przy Leśniczówce Grzędy zaczyna się szlak konny, który poprowadzi nas drogami leśnymi /l5 km/ do śluzy Sosnowo na Kanale Augustowskim; dalej drogą szutrową /4 km/ do wsi Kopiec; skręcamy w prawo /3 km/ do wsi Wrotki; we Wrotkach odbijamy na prawo /5km/ do Jaziewa.
JAZIEWO – SZTABIN (15 km)
Jaziewo – Wrotki – Jaminy – Czarniewo – Sztabin
Wrotki – nieduża malownicza wieś otoczona lasem; w połowie drogi Wrotki – Jaminy figura Matki Boskiej – poświęcona leśnikom.
Jaminy – zał. w XVII w.; drewniany kościół pw. Mateusza Apostoła z ok. 1775r. o konstrukcji zrębowej, przeniesiony w 1845r. z Augustowa; w ołtarzu obraz Św. Trójcy; obok kościoła krzyż poświęcony 24 mieszkańcom rozstrzelanym przez Niemców 20.06.1944r.; pomnik żołnierzy niemieckich z I wojny światowej z 1915r.; pomnik z wyrytymi 30 nazwiskami ofiar zbrodni UB i NKWD z obławy 14.07.1945r. na działaczy podziemia; żeliwne nagrobki i krzyże z huty Karola Brzostowskiego.
Czarniewo – wieś położona na skarpie z pięknym widokiem na Dolinę Biebrzy. Pobojna Góra najprawdopodobniej cmentarzysko Jaćwingów.
Sztabin – zał. w 1598r. przez Adama Chreptowicza pod nazwą Osinki; za Joachima Chreptowicza w XVII w. jako miasto, prawa miejskie utraciło w 1897r. Zabytki: neogotycki kościół pw. Jakuba Apostoła z 1905-1910r. wzniesiony z fundacji Sztabińskiej K. Brzostowskiego; kamienny zegar słoneczny; żeliwne popiersie Joachima Chreptowicza odlane przez wnuka hr. Karola Brzostowskiego; w szkole sala z pamiątkami po Rzeczpospolitej Sztabińskiej; Izba Regionalna koło kościoła; przy drodze Lipsk – Białystok tablica upamiętniająca rozstrzelanych przez Niemców 30 Polaków we wrześniu 1943r.; na Rynku płyta upamiętniająca 7 os. poległych w ok. Sztabina w latach 1945-49 w walce o utrwalenie władzy ludowej, położona w XX rocznicę powstania PRL.
JAZIEWO – SZTABIN (28 km)
Wrotki – Kopiec – Promiski – Gabowe Grądy – Bór – Twardy Róg – Komaszówka (jez. Kolno) – Chomaszewo – Huta – Fiedorowizna – Ewy
Bór i Gabowe Grąy – to wsie z 1867r. zamieszkałe przez ludność pochodzenia rosyjskiego, wiary prawosławnej w wersji staroobrzędowców; po lewej stronie widać drewnianą molennę – Świątynię wyznawców starego obrzędu prawosławnego, zbudowaną na wzór zniszczonej podczas II wojny światowej; obok molenny stoi okazały kamienny pomnik poświęcony pamięci staroobrzędowców, którzy polegli w czasie II wojny światowej.
Twardy Róg – dawna osada strzelecka; jezioro Kolno (najpłytsze jezioro w Polsce), które od 1960r. jest rezerwatem przyrody.
Huta – w latach 1820-90 mieściły się tutaj zakłady przemysłowe i domki robotników tzw. Rzeczpospolitej Sztabińskiej; przy żelaznym krzyżu, mieściła się od 1825r. huta żelaza z wielkim piecem i nagrzewnicą cylindryczną poruszaną maszyną parową, odlewano tu ciekawe pod względem artystycznym żeliwne nagrobki, balkony i części do Kanału Augustowskiego; zakład produkujący maszyny rolnicze m.in. sieczkarnie, kieraty, wialnie, młockarnie, pługi, dojarki do krów maszynki do obierania ziemniaków i do bicia masła, koparki elewatorowe do ziemniaków; w 1819r. postawiono tam hutę szkła, produkującą opakowania dla działającej w niedalekim Cisewie gorzelni i browaru; Według prof. J Bartysia, znawcy i badacza historii kultury materiałowej, był to jeden z większych obiektów tego typu w kraju. Brzostowski wprowadził w nim własnego pomysłu piece szklarskie z żeliwa, wyłożone warstwą ogniotrwałą. Jeszcze do momentu przeprowadzonej w 1933r. komasacji gruntów, plac otaczały regularnie domki wieśniaków (potomków robotników sprowadzonych tu z Saksonii i Prus); przebiegał od 1851r. pierwszy w Europie kontynentalny (!) telegraf, łący biuro fabryczne w domu z zakładami hr. Karola Brzostowskiego (1796-1854).
Szlak rowerowy im. „Karola Brzostowskiego” przebiegający przez Gminę Sztabin został opracowany w ramach Zintegrowanego Systemu Szlaków Rowerowych Suwalszczyzny. Trasa Szlaku Rowerowego wiedzie przez: Wilkownię (kwatera agroturystyczna), Rezerwat „Kozi Rynek”, Balinka, Stacja PKP Jastrzębna Pierwsza, Krasnybór, Lebiedzin, Kryłatka (kwatera agroturystyczna), Podcisówek, Huta, Janówek, Sztabin (pole namiotowe, plaża)
Długość szlaku 44,3 km
Znane i nieznane – Przewodnik po rowerowym szlaku im. Karola Brzostowskiego (mapka) (otwiera się w nowym oknie)
Opis techniczny szlaku rowerowego Imienia Karola Brzostowskiego (otwiera się w nowym oknie)
Szlak rowerowy im. Karola Brzostowskiego oznakowany jest poprzez ustawienie znaków rowerowych R – na własnych słupach oraz znakami malowanymi na drzewach.