W dniach 27 i 28 lipca 2019 r. w Augustowie uroczyście uczczono 100. Rocznicę Odzyskania Niepodległości przez Ziemię Augustowską oraz Święto 1 Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego. Obchody objęte były Patronatem Narodowym Prezydenta RP Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości. Organizatorem uroczystości był Starosta Augustowski.
Obchody rozpoczęły się 24 lipca w Warszawie. Na Powązkach, w rocznicę Bitwy pod Krechowcami, złożone zostały kwiaty i zapalone znicze na grobach żołnierzy 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. W warszawskich uroczystościach uczestniczył Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski oraz ppłk Adam Fuk – Dowódca Batalionu Czołgów Ułanów Krechowieckich z Orzysza z pocztem sztandarowym. Udział wzięli również przedstawiciele Stowarzyszenia Miłośników Kawalerii 1 Pułku Ułanów Krechowieckich z Kobyłki – rtm. kaw. rek. Andrzej Michalik oraz Wojciech Dziełak. W Bazylice Świętego Krzyża na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie delegacja złożyła kwiaty przy tablicy oraz znicze na grobie płk. Bolesława Mościckiego.
W Augustowie świętowanie rozpoczęto w sobotę, 27 lipca o godzinie 8.45, indywidualnym turniejem strzeleckim, który przeprowadzony został przez Augustowski Klub Strzelecki „Krechowiak” w Klonownicy k. Augustowa.
Następnie o godzinie 17.00 w Zespole Szkół Ogólnokształcących po „Polonezie Krechowieckim”, odegranym przez Grzegorza Sobczaka – nauczyciela Państwowej Szkoły Muzycznej, odbyła się konferencja naukowa poświęcona problematyce odzyskania niepodległości przez Ziemię Augustowską w latach 1918-1920.
Sesję rozpoczął historyk Jarosław Szlaszyński wykładem, który przybliżył licznie zebranym, jak wyglądała w tym okresie walka o przyłączenie Ziemi Augustowskiej do Macierzy.
Następnie głos zabrał dr Krzysztof Skłodowski z Muzeum Okręgowego w Suwałkach. Uczestnicy konferencji wysłuchali wykładu dotyczącego walki o niepodległość Ziemi Augustowsko – Suwalsko – Sejneńskiej w latach 1919-1920. Płk dr Wojciech Więcek – Dyrektor Biura Rektora Akademii Sztuki Wojennej zakończył część wykładową, przedstawiając własne doświadczenia ze służby w litewsko-polskim batalionie sił pokojowych w Orzyszu. Konferencję uświetniły występy Kingi Ostrowskiej i Julii Straszyńskiej – uczennic Zespołu Szkół Ogólnokształcących, przygotowanych przez Bożenę Bendig.
W programie uroczystości przewidziane zostało także posadzenie pamiątkowego dębu i wkopanie obok niego kapsuły czasu z umieszczonym „Aktem posadzenia Dębu 100 – lecia Odzyskanej Niepodległości przez Ziemię Augustowską”. Akt erekcyjny podpisali: starosta Jarosław Szlaszyński, wicestarosta Dariusz Jan Szkiłądź, przewodniczący Rady Powiatu Andrzej Mursztyn oraz dyrektor ZSO Anna Sus – Cilulko, a także zaproszeni goście. Po zasadzeniu dębu, ksiądz dziekan Wojciech Jabłoński dokonał poświęcenia drzewa.
Na zakończenie Waldemar Siedlecki – Naczelnik Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Spraw Obronnych dla uczczenia 100 – lecia odzyskania Niepodległości oddał salut z armatki wiwatowej. Po części oficjalnej delegacje udały się pod pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, gdzie zostały złożone wiązanki kwiatów. Następnie na augustowskim cmentarzu parafialnym zapalono znicze na grobach żołnierzy walczących o niepodległość Ziemi Augustowskiej w latach 1918-1920.
W niedzielę o godzinie 12.00 w Bazylice Mniejszej pw. Najświętszego Serca Jezusowego odprawiona została uroczysta msza święta koncelebrowana przez księdza biskupa Jerzego Mazura – Biskupa Ełckiego i księdza dziekana Wojciecha Jabłońskiego – proboszcza parafii. Msza święta sprawowana była w intencji Ojczyzny i poległych w walce o niepodległość Ziemi Augustowskiej.
Na zakończenie mszy świętej odbyło się uroczyste odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej księdzu kanonikowi Stanisławowi Szczęsnowiczowi oraz Żołnierzom walczącym o niepodległość Ziemi Augustowskiej w latach 1918-1920. Odsłonięcia tablicy dokonali: Jarosław Zieliński – Poseł na Sejm RP, Wiceminister Spraw Wewnętrznych i Administracji, który na uroczystości reprezentował Mateusza Morawieckiego – Prezesa Rady Ministrów, Bohdan Paszkowski – Wojewoda Podlaski, gen. bryg. dr inż. Ryszard Parafianowicz – Rektor-Komendant Akademii Sztuki Wojennej, Jarosław Schabieński – Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku, Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski, Anna Kruszewska – krewna księdza kanonika Stanisława Szczęsnowicza oraz Piotr Warakomski – wnuk Stanisława Warakomskiego, Komendanta Komendy Lokalnej Polskiej Organizacji Wojskowej w Augustowie. Po poświęceniu tablicy przez Księdza Biskupa pod nowo odsłoniętą tablicą zostały złożone kwiaty.
Następnie uczestnicy obchodów, na czele z Orkiestrą Wojskową 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej pod przewodnictwem kpt. Cezarego Rzący, przemaszerowali na Rynek Zygmunta Augusta, gdzie odbyła się dalsza część uroczystości. Po przywitaniu przybyłych gości oraz odśpiewaniu hymnu państwowego, głos zabrał starosta Jarosław Szlaszyński, który w swoim wystąpieniu nawiązał do historii tamtych dni.
– Dokładnie 100 lat temu, 28 lipca 1919 roku, na tym rynku odbyła się wielka uroczystość. Świętowano wówczas przyłączenie Augustowa i Ziemi Augustowskiej do Macierzy. Dziś wspominamy tamten dzień – powiedział starosta. W życiu każdego narodu niepodległość jest wartością najwyższą i bezcenną. Niepodległość państwo uzyskuje wtedy, gdy jest silne i ma zdrowe społeczeństwo. Warto w tym miejscu przytoczyć słowa naszego wielkiego rodaka, świętego Jana Pawła II, który powiedział: „Polska nie została nam dana, Polska została nam zadana”. Pamiętajmy o tym, podkreślił starosta.
Uroczystość była doskonałą okazją do wręczenia medali, wyróżnień i podziękowań. Postanowieniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 czerwca 2019 r. za zasługi w działalności na rzecz propagowania wartości patriotycznych i tradycji oręża polskiego, Srebrnym Krzyżem Zasługi odznaczony został Dariusz Jan Szkiłądź. Ponadto Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 10 kwietnia i 22 maja 2019 r. za zasługi dla Niepodległej, Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości odznaczeni zostali: płk Wojciech Więcek, Jarosław Szlaszyński oraz Zbigniew Kaszlej.
Decyzją Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, na wniosek Starosty Augustowskiego, podczas obchodów wyróżniono medalem „Pro Patria” osoby i instytucje, szczególnie zasłużone w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny: Szkołę Podstawową nr 3 im. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w Augustowie, Annę Jastrzębską, Halinę Poźniakowską, płk. Wojciecha Więcka, ppłk. Adama Fuka.
Za pracę w dziele umacniania idei czynu niepodległościowego Ziemi Augustowsko – Sejneńsko – Suwalskiej, Kapituła Krzyża Powstania Sejneńskiego nadała Krzyż Pamiątkowy Jubileuszu 100-lecia Powstania Sejneńskiego następującym osobom: Dariuszowi Janowi Szkiłądziowi, Zbigniewowi Kaszlejowi, Wojciechowi Dziełakowi, Andrzejowi Michalikowi, Danucie Kaszlej, gen. bryg. Ryszardowi Parafianowiczowi, ppłk. Krzysztofowi Świderskiemu, ppłk. Adamowi Koniukowi, ppłk. Grzegorzowi Bazanowi. Wyróżnienia wręczyli: prof. Wiesław Jan Wysocki – Kanclerz Kapituły Krzyża Powstania Sejneńskiego oraz Jarosław Domosławski – członek Kapituły, wnuk Wincentego Domosławskiego, poległego w Powstaniu Sejneńskim.
Gen. bryg. Ryszard Parafianowicz – Rektor-Komendant Akademii Sztuki Wojennej wręczył Jarosławowi Szlaszyńskiemu medal Rektora – Komendanta z okazji 100. Rocznicy utworzenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie.
Zarząd Powiatu w Augustowie przyznał Medal „Za zasługi dla Powiatu Augustowskiego”: Stowarzyszeniu Miłośników Kawalerii im. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w Kobyłce, Augustowsko – Suwalskiemu Towarzystwu Naukowemu, ppłk. POW Piotrowi Augustynowiczowi – Komendantowi Głównemu – Prezesowi Zarządu Stowarzyszenia Polska Organizacja Wojskowa.
Ponadto z okazji święta Kapituła Odznaki Batalionu Czołgów Ułanów Krechowieckich nadała odznaczenia żołnierzom Batalionu Czołgów, które wręczył ppłk Adam Fuk – Dowódca Batalionu.
List do uczestników obchodów skierował Mateusz Morawiecki – Prezes Rady Ministrów, który został odczytany przez wiceministra Jarosława Zielińskiego.
„Dziś oddajemy hołd wszystkim bohaterom walk o niepodległość znanym i nieznanym. Dzięki nim i ich poświęceniu oraz ofiarności możemy dzisiaj cieszyć się wolnością. Pragnę złożyć serdeczne podziękowanie tym, którzy dbają o to, aby nasza historia nie została zapomniana. Bohaterom tamtych dni jesteśmy winni pamięć i wdzięczność”, napisał premier.
Następnie wiceminister Jarosław Zieliński podziękował organizatorom uroczystości oraz podkreślił, że dzięki obchodzonej uroczystości możemy powrócić do ważnych wydarzeń sprzed 100 lat, a one powinny stanowić istotną część naszej współczesnej zbiorowej świadomości, a także świadomości przyszłych pokoleń. Zaznaczył, że patriotyczna Ziemia Augustowska kultywuje pamięć i przez to umacnia przywiązanie do Ojczyzny oraz poczucie służby wobec Ojczyzny, która była, jest i będzie zawsze bardzo ważna.
Następnie głos zabrał wojewoda Bohdan Paszkowski.
– Dzięki dzisiejszej podwójnej uroczystości, odwołującej się do powrotu Ziemi Augustowskiej do wolnej Rzeczypospolitej oraz poprzez nawiązanie do pięknej tradycji 1 Pułku Ułanów Krechowieckich, te ważne postaci, również utrwalone na odsłoniętej tablicy pamiątkowej, będą nam wszystkim bliższe. Mam nadzieję że nasze patriotyczne rozumienie historii przyczyni się do ochrony tych najwyższych wartości, jak wolność, niepodległość i suwerenność – powiedział wojewoda.
Na ręce organizatorów uroczystości listy oraz pozdrowienia skierowali również: kultywujący tradycje krechowieckie gen. dyw. Piotr Andrzej Błazeusz – Szef Sztabu Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, płk dr Zbigniew Redziak – Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Białymstoku, a także Artur Kosicki – Marszałek Województwa Podlaskiego.
Podczas obchodów 100. Rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Ziemię Augustowską przekazano także podziękowania osobom, które włączyły się w organizację święta.
Następnie kpt. Michał Stankiewicz z Batalionu Czołgów Ułanów Krechowieckich odczytał apel pamięci, oddana została salwa honorowa, a przedstawiciele władz rządowych, wojskowych i samorządowych złożyli wiązanki kwiatów pod pomnikiem „Tym, którzy oddali swe życie za wolną i sprawiedliwą Ojczyznę”.
Po złożeniu kwiatów uczniowie Szkoły Podstawowej nr 3 im. 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w Augustowie wykonali taniec z flagami. Program przygotowała Iwona Czaja – nauczyciel i instruktor z tej szkoły. Następnie uczestnicy uroczystości obejrzeli pokaz działania sekcji piechoty w trakcie wykonywania działania taktycznego przygotowany przez 12 Batalion Lekkiej Piechoty wchodzący w skład 1 Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej.
Dużym zainteresowaniem obecnych na Rynku Zygmunta Augusta cieszyła się defilada pododdziałów biorących udział w święcie, pod przewodnictwem kpt. Tomasza Dadury – dowódcy uroczystości oraz występ Zespołu Tańca Ludowego „Bystry” prowadzony przez Halinę Poźniakowską, działający przy SP nr 3 i Augustowskich Placówkach Kultury.
Uroczystości zakończył pokaz musztry paradnej przygotowany przez 14 Suwalski Dywizjon Artylerii Przeciwpancernej im. Józefa Piłsudskiego.
Podczas obchodów zawiązała się Kapituła Krzyża Krechowieckiego. Ustalono także, że za rok Święto 1 Pułku Ułanów Krechowieckich odbędzie się 26 lipca.
Red.
